Samenvatting

Ik heb voor mijn opdrachtgever, Westvest Netwerk Notarissen in Delft, onderzoek gedaan naar de praktische toepasbaarheid van een partnerverklaring die wordt aangeboden bij het afsluiten van een hypotheek met overlijdensrisicoverzekering. De aanleiding voor dit onderzoek is dat de medewerkers van mijn opdrachtgever moeilijkheden ervaren bij de toepassing van en het geven van advies over een partnerverklaring. Daarnaast is het ook niet duidelijk hoe ver de zorgplicht van de notaris moet gaan bij het geven van advies over een partnerverklaring.
Dit onderzoek heeft als doelstelling om de medewerkers van Westvest Netwerk Notarissen handvatten te bieden om, met inachtneming van de zorgplicht van de notaris, cliënten te kunnen adviseren over het al dan niet van toepassing laten zijn van de partnerverklaring door het in kaart brengen van de relevante wet- en regelgeving en literatuur, het onderzoeken van dossiers en het interviewen van medewerkers van Westvest Netwerk Notarissen en hypotheekadviseurs.
Uit deze doelstelling heb ik de volgende hoofdvraag geformuleerd: Wat kan Westvest Netwerk Notarissen blijkens bronnenonderzoek, dossieronderzoek en interviews met medewerkers van Westvest Netwerk Notarissen en hypotheekadviseurs, met inachtneming van de zorgplicht van de notaris, het beste aan haar cliënten adviseren over het al dan niet ondertekenen van een partnerverklaring door cliënten die voor het verkrijgen van een hypotheek verplicht worden om een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten?
Voor de beantwoording van mijn hoofdvraag heb ik gebruik gemaakt van verschillende onderzoeksmethoden. Ten eerste heb ik een wetsanalyse en bronnenonderzoek uitgevoerd. Uit deze wetsanalyse is de relevantie van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving duidelijk geworden. Daarnaast is ook de onderlinge samenhang tussen deze wet- en regelgeving toegelicht. Door het bronnenonderzoek is een (theoretisch) beeld geschetst van de zorgplicht van de notaris. Aan de hand van verschillende (digitale) bronnen heb ik geprobeerd om aan te geven hoe er invulling gegeven dient te worden aan de zorgplicht van een notaris.
Daarnaast heb ik een dossieronderzoek uitgevoerd. Voor dit dossieronderzoek heb ik bijna tachtig dossiers geanalyseerd. Deze dossiers heb ik onderverdeeld in verschillende categorieën en hypotheekverstrekkers. Ik heb in deze dossiers uitgezocht hoe hypotheekverstrekkers werken met een partnerverklaring. Verder heb ik gekeken naar huwelijkse voorwaarden, notariële samenlevingscontracten en testamenten. De inhoud van deze documenten kan namelijk van invloed zijn op de gunstigheid van het ondertekenen van een partnerverklaring. Uit het dossieronderzoek is naar voren gekomen dat alle hypotheekverstrekkers een eigen manier hebben voor het werken met een partnerverklaring. Wel is duidelijk geworden dat ze allemaal geen advies geven over de partnerverklaring, maar dit doorschuiven naar een ‘specialist’. Dit doen ze omdat ze aangeven zelf niet de benodigde kennis hebben om een goed advies te kunnen geven.
Tot slot heb ik interviews afgenomen bij de medewerkers van Westvest Netwerk Notarissen en hypotheekadviseurs. De focus lag in deze interviews op de werkwijze van de respondenten met betrekking tot het geven van advies over een partnerverklaring en op de mening van respondenten over de zorgplicht van een notaris bij het geven van advies over een dergelijke verklaring. Uit deze interviews kwam naar voren dat het geven van advies over een partnerverklaring een taak is van de hypotheekadviseur en notaris tezamen. Omdat het voor cliënten onduidelijk is wie waarover advies kan geven, moet er aan gewerkt worden dat cliënten beter op de hoogte raken van een partnerverklaring en de gevolgen die het ondertekenen van een partnerverklaring hebben.
De conclusie van dit onderzoek is tweeledig. Enerzijds is duidelijk geworden dat de notaris een zorgplicht heeft bij het geven van advies over een partnerverklaring. De notaris is echter niet de enige die hierin een zorgplicht heeft. Het gaat om een wisselwerking tussen de notaris en de hypotheekadviseur. Zij kunnen beiden op andere gebieden advies geven. Medewerkers van Westvest Netwerk Notarissen moeten bij het geven van advies over een partnerverklaring rekening houden met veel verschillende factoren. Daarvoor is een verdieping in de persoonlijke situatie van een cliënt noodzakelijk.
Anderzijds moet er bij cliënten meer bewustwording worden gecreëerd over de gevolgen van een partnerverklaring, omdat het op dit moment voor cliënten niet duidelijk is wat een partnerverklaring is en bij wie ze hierover om advies kunnen vragen.

Ik raad mijn opdrachtgever aan om aan de hand van de het door mij opgestelde concept van een stappenplan, waar in hoofdlijnen wordt uitgelegd wat het belang van een partnerverklaring is en met welke factoren rekening moet worden gehouden bij het ondertekenen van een partnerverklaring, een concrete werkwijze te ontwikkelen. Verder denk ik dat het goed is als mijn opdrachtgever in contact treedt met hypotheekadviseurs om een manier te zoeken waarbij cliënten zo goed mogelijk van advies kunnen worden voorzien.