Samenvatting

Introductie: Dit artikel gaat over perifere en centrale vermoeidheid en de mogelijkheden om deze bij gezonde mensen
tijdens inspanning tegen te gaan. Naar het fenomeen vermoeidheid is de laatste jaren veel onderzoek gedaan.
Hierbij is de oude theorie van Meyerhoff en Hill, waarbij melkzuur de oorzaak is van vermoeidheid, ontkracht. Doel
van dit verklarende review is inzicht geven in de nieuwe theorie en verklaren hoe hiermee de vermoeidheid, centraal
of perifeer, tegengegaan kan worden.
Methode: Er is gezocht in zoekmachines van PubMed, Cochrane en PEDro. Gebruikte zoektermen: fatigue, peripheral,
central, training, stimulation, exercise, performance, central governor model of een combinatie van deze termen.
In-/exclusiecriteria: artikelen gepubliceerd van 2003 tot 2008 werden gebruikt. Onderzoeken in gebruikte artikelen
betreffen mensen zonder pathologie. Een onderzoek werd significant gevonden bij P≤0,05.
Kern: Lactaat gaat verzuring tegen. Daarnaast dient lactaat als belangrijke energiebron en helpt het bij de wondgenezing.
Zuur komt niet vrij bij de productie van lactaat, maar bij de hydrolyse van ATP. Het kan ook de vermoeidheid,
ontstaan door ophoping van kalium in het interstitium, tegengaan door het verminderen van de permeabiliteit voor
chloride-ionen. Inspanning zorgt voor een hogere concentratie circulerende catecholamines in het bloed, deze kunnen
de Na+/K+-pomp stimuleren. Stimulatie van de Na+/K+-pomp gaat perifere vermoeidheid, die door een hoge kaliumconcentratie
wordt veroorzaakt, ook tegen. Van centrale vermoeidheid is nog niet bekend hoe het precies werkt.
Wel bestaan er verschillende modellen die een verklaring voor centrale vermoeidheid weergeven. Ook centrale vermoeidheid
is tegen te gaan. Bijvoorbeeld door het verlagen van het serotoninegehalte, door het inspuiten van een
extract van Acantophanax senticosus op water basis.
Discussie/conclusie: Er zijn mogelijkheden om perifere en centrale vermoeidheid tegen te gaan, door het stimuleren
van de Na+/K+-pomp of het remmen van de serotonine productie, maar ook door training en feedforward. Er zijn
verschillende centrale vermoeidheidsmodellen die nog wetenschappelijk onderzocht moeten worden. Ook moet het
onderzoek, naar onze mening, uitgebreid worden met grotere groepen en op mensen worden toegepast. Daarnaast
moet worden onderzocht of er geen ernstige bijwerkingen zijn. Vervolgonderzoek kan gericht worden op het behandelen
van aandoeningen waarbij ernstige vermoeidheid optreedt.