Samenvatting

Deze scriptie is het resultaat van onderzoek naar en ontwikkeling van de volgende vraag: ‘Hoe wordt een dataset geconstrueerd die de leefbaarheid van een gebied kan waarnemen?’. De oorsprong van deze vraag is gelegen in het bedrijf Zicht op Overheid B.V. Het bedrijf heeft de opdracht ontvangen om data aan te leveren en datadashboards te maken voor het programma ‘Leefbaarheid en Veiligheid’ (L&V) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Het doel van het programma is om de leefbaarheid en veiligheid in geselecteerde wijken en gemeenten te verbeteren. Het doel van de dataset is om betere informatievoorziening te creëren op het gebied van leefbaarheid in de Nederlandse wijken en gemeenten.
Op basis van literatuuronderzoek en databronnenonderzoek over leefbaarheid zijn twee problemen ondervonden:
Het eerste probleem is dat de term leefbaarheid een verzameling feiten en meningen bevat over het persoonlijke leven van het individu en de omgeving. De oplossing hiervoor is om een enquête te houden onder alle inwoners van het land of een steekproef per wijk. Deze oplossing is zowel logistiek als economisch zeer moeilijk uit te voeren. Ook heeft elk individu een andere definitie en prioriteit bij het begrip leefbaarheid. Op basis van bepaalde factoren zoals cultuur, persoonskenmerken en ontwikkeling, werk en inkomen, opleidingsniveau en politieke opinie wordt een ranglijst gemaakt van belangrijke en minder belangrijke onderwerpen om een oordeel te geven over de leefbaarheid.
Het tweede probleem is dat niet alle gegevens om de leefbaarheid te kunnen beschrijven ook beschikbaar zijn. Dit kan liggen aan de data die inbreuk maken op de privacy of die niet openbaar, betrouwbaar en beschikbaar zijn op de gewenste schaalniveaus of niet bestaan. Ook zijn sommige variabelen (bijna) niet verkrijgbaar. Deze variabelen omschrijven een deel van de leefbaarheid, maar zijn niet realistisch te verwerken in een dataset. Voorbeelden hiervan zijn: het gemiddeld aantal talenten, de gemiddelde intelligentie en de mening over een bepaald onderwerp.
Het resultaat van de leefbaarheid-dataset is echter veelbelovend. De dataset bevat meer dan honderd variabelen. Dit is te herleiden middels het resultaat van meerdere open databronnen en data-analyses. De dataset heeft drie verschillende schaalniveaus (Nederland, gemeente en wijk). De volgende dimensies vallen binnen de dataset: demografie en democratie (kerncijfers), voorzieningen, woonmilieu, werk en inkomen, sociale omgeving, gezondheid, onderwijs en jeugd en milieu en duurzaamheid.
Het doel van de dataset is om goede informatievoorziening te leveren aan het L&V-programma, het lokale bestuur en studenten die de leefbaarheid in gebieden willen verbeteren waar dat nodig is.
In de toekomst wordt de dataset waar mogelijk verder uitgebreid met meer variabelen en data over meerdere jaren. Ook is er ruimte voor discussie waarbij deze dataset kan worden gebruikt voor een nieuwe leefbaarheidsindex.
De dataset is op het moment van schrijven gesloten data. Naar verwachting is de dataset wel te zien in de vorm van een data-dashboard op de website van L&V. De dataset blijft eigendom van Zicht op Overheid B.V