Samenvatting

AANLEIDING. Het aantal niet-westerse allochtonen in de Provincie Zeeland zal naar verwachting tot 2025 verdubbelen tot 9%. Zorgorganisaties in Zeeland moeten hierdoor in toenemende mate zorg gaan bieden aan niet-westerse allochtonen. Deze zorg verschilt met zorg aan de autochtone bevolking door culturele verschillen. Zorg aan niet-westerse allochtonen is vaak minder goed dan gedacht doordat zorgverleners specifieke competenties op dit gebied missen. In dit onderzoek wordt getracht inzicht te krijgen of verzorgenden en verpleegkundigen van zorgcentrum Scheldehof beschikken over de competenties om niet-westerse allochtonen te kunnen voorzien in zorgbehoeften.

METHODE. Er is een kwantitatief onderzoek uitgevoerd door middel van survey-onderzoek. Het meetinstrument betreft een zelfontworpen enquête gebaseerd op gevalideerde enquêtes met een overlappend onderwerp. De enquête is opgedeeld in de onderdelen; kennis, vaardigheden en attitude. Door middel van een literatuurstudie en het survey-onderzoek, zijn resultaten verkregen en geanalyseerd met behulp van het programma Statistical Package for the Social Sciences (SPSS). Het onderzoek vond plaats van juli 2015 tot december 2015. De populatie (N=38) bevat alle vaste 34 verzorgenden (IG) en vier verpleegkundigen van WVO Zorg - zorgcentrum Scheldehof te Vlissingen.

RESULTATEN. Van 38 uitgezette enquêtes zijn 36 ingevulde enquêtes verkregen wat leidt tot een respons van 95% (=36) en betrouwbaarheidsniveau van 99% (N=36). Respondenten hebben een gemiddelde leeftijd van 43,9 jaar en bijna 17 jaar werkervaring in de zorg. Er is onvoldoende kennis aanwezig op het gebied van taal- en communicatie verschillen, geloofsovertuigingen met bijbehorende rituelen en verschillen in opvattingen over gezondheid en ziekte. De algemene communicatievaardigheden zijn goed, maar het gebruik maken van tolken en informatiefolders en het bespreekbaar maken van cultuurverschillen kunnen beter. De attitude is voldoende doordat de zorgverleners alle patiënten met respect behandelen. De attitude is slechter bij een slechte Nederlandse taalbeheersing van patiënten of als de patiënt slecht geïntegreerd is in de samenleving.

DISCUSSIE. Zorgverleners zijn opgeleid om te handelen vanuit de Nederlandse cultuur. Dit leidt tot verschillen in visies, waarbij zorgverleners moeilijk met niet-westerse allochtonen op één lijn komen. Gebrekkige communicatievaardigheden bij allochtonen vragen veel tijd en inspanning van zorgverleners en worden daarom als lastig ervaren. De betrouwbaarheid van het onderzoek wordt vergroot door de hoge respons, het betrouwbaarheidsniveau en het gebruik van peerassessment. De validiteit en betrouwbaarheid zijn verminderd door het gebruik van een niet-gestandaardiseerd en gevalideerd meetinstrument. Ook hebben respondenten weinig ervaring met allochtone patiënten.

CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN. Verzorgenden en verpleegkundigen werkzaam binnen zorgcentrum Scheldehof beschikken niet volledig over de competenties om te kunnen voorzien in zorgbehoeften van niet-westerse allochtonen. De kennis is ondermaats, het inzetten van vaardigheden is voor verbetering vatbaar, maar de attitude is wel voldoende. De aanbevelingen zijn gericht op het bieden van scholing tijdens het volgen van een opleiding in de gezondheidszorg en binnen zorgorganisaties. Scholing dient gericht te worden op culturele verschillen en het bespreekbaar maken hiervan. Het implementeren van het gebruik van tolken bij onder andere intakegesprekken en informatiefolders voor niet-westerse allochtonen is ook aan te bevelen.