Samenvatting

Het boeteregime in het socialezekerheidsrecht is na de invoering in 2013 aan veel kritiek onderworpen. Bestuursorganen legde disproportioneel hoge boetes op zodra sprake was van een situatie wanneer een terugvordering van onterecht betaalde gelden. Daar komt bij dat op grond van de wet geen onderscheid werd gemaakt tussen situaties. Alle gevallen werden op gelijke wijze gesanctioneerd en er was geen ruimte voor een afweging. Om een eind te maken aan de disproportioneel hoge boetes, heeft de Centrale Raad van Beroep in de jaren 2014, 2015 en 2016 een aantal uitspraken gedaan. In deze uitspraken heeft zij bepaald dat de gedraging van een persoon gekwalificeerd dient te worden aan de hand van een viertal mate van verwijtbaarheid. Indien sprake is van opzet wordt een boete van 100% van het benadelingsbedrag opgelegd, bij grove schuld 75%, bij gewone verwijtbaarheid 50% en bij verminderde verwijtbaarheid 25%. Voorts heeft de Centrale Raad van Beroep daar later nog gesteld dat de boete naar rato van draagkracht berekend en binnen een redelijke termijn afbetaald dient te kunnen worden. Door elk geval individueel te beoordelen kan een boete dan ook afgestemd worden op de gedraging. Op die manier kan tot een passende boete gekomen worden. Voorts heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar aanleiding van voornoemde uitspraken een voorstel tot wetswijziging ingediend. Dit voorstel dient ervoor te zorgen dat het boeteregime conform de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep wordt gecodificeerd.