Samenvatting

De vrijwilligers van Vluchtelingenwerk Bergen op Zoom zetten zich al jaren in om de belangen van
vluchtelingen te behartigen op zowel maatschappelijk als juridisch vlak. Eén van de juridische
onderwerpen waar Vluchtelingenwerk zich mee bezig houdt, is gezinshereniging.
Gezinshereniging is een onderdeel van het Nederlandse vreemdelingenbeleid. Dit beleid kan
opgedeeld worden in het asiel- en reguliere beleid. Het asielbeleid geldt voor vluchtelingen, oftewel
personen die voldoen aan de voorwaarden uit artikel 1 van het Vluchtelingenverdrag. De voorwaarden
hiervan zijn dat de persoon uit het land van herkomst gevlucht is vanwege een gegronde vrees moet
hebben voor vervolging door de autoriteiten wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot
een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging. In de jurisprudentie en het handboek van de
UNCHR is opgenomen dat in sommige gevallen ook niet-autoriteiten kunnen vervolgen.
In de Nederlandse Vreemdelingenwet staat het begrip 'vluchteling' opgenomen in artikel 29.
De basis voor een asielvergunning ligt in artikel 28 Vreemdelingenwet. Naast de Vreemdelingenwet
staat de regelgeving uitwerkt in het Vreemdelingenbesluit, Voorschrift Vreemdelingen en de
Vreemdelingencirculaire. De procedure kan plaats vinden in het aanmeldcentrum (AC-procedure/48-
uurs procedure) of in het onderzoekcentrum (OC-procedure). Bij een negatief besluit omtrent de
verblijfsvergunning heeft de vluchteling de mogelijkheid tot bezwaar en beroep. In enkele zaken is er
de mogelijkheid voor hoger beroep.
De reguliere procedure is er voor alle andere vreemdelingen, bijvoorbeeld personen die naar
Nederland komen om te werken. De basis voor deze verblijfsvergunning ligt in artikel 14
Vreemdelingenwet. Gezinshereniging valt onder deze procedure.
Het Nederlandse gezinsherenigingbeleid is afgeleid van verschillende internationale verdragen, zoals
het Vluchtelingenverdrag en het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke rechten.
Ook is het in 2005 aangepast aan de Europese Richtlijn Gezinshereniging.
Voordat een vergunning wordt afgegeven in verband met gezinshereniging moet er aan verschillende
voorwaarden worden voldaan.
Naar aanleiding van een brief van Defence for Childeren, Unicef en Stichting Vluchteling heeft de
staatssecretaris van Justitie besloten een tijdelijke beleidswijziging in te voeren. Deze wijziging geldt
voor personen die voor oktober 2006 begonnen zijn met de gezinsherenigingprocedure en die zijn
vastgelopen op het nareiscriterium. De grootste wijziging zal te maken hebben met het
middelenvereiste, de overige voorwaarden worden bekeken in het licht van artikel 8 EVRM.
In 2003 kwam de Raad van de Europese Unie met een Europese Gezinsherenigingrichtlijn, welke in
2005 omgezet moest zijn in de Nederlandse wetgeving. Het ziet er naar uit dat het Nederlandse
gezinsherenigingbeleid op enkele punten niet in overeenstemming is met de Richtlijn. Deze punten
hebben betrekking op het verkrijgen van visa, de belangen van minderjarige kinderen, het
middelenvereiste en het dubbele toetsingsmoment. Het lijkt erop dat het aangekondigde tijdelijke
beleid meer strekt met de richtlijn.
Onder andere België hanteert minder strenge voorwaarden bij gezinshereniging. Uit cijfers van de
UNHCR blijkt dat het aantal vluchtelingen per jaar niet afneemt ondanks de strenge voorwaarden die
Nederland hanteert. Hier op afgaand er afgevraagd worden waarom Nederland de belangen van
vluchtelingen niet tegemoet komt door minder strenge voorwaarden.
Nederland is volgens artikel 10 IVRK verplicht aanvragen van een kind of van zijn ouders om een
Staat die partij is, voor gezinshereniging binnen te gaan of te verlaten, met welwillendheid,
menselijkheid en spoed te behandelen. Uit jurisprudentie blijkt dat het Nederlandse beleid in
overeenstemming is met het artikel en ook breiden artikel 9 en 10 IVRK de verplichtingen van artikel 8
EVRM.niet.uit..