Samenvatting

Met de komst van het Defensie Cyber Commando in
2014 betrad de Nederlandse krijgsmacht het digitale
domein, assertief, maar ook met als doel bij te dragen
aan de bescherming van vitale belangen tegen virtuele
dreigingen. Want waar de mogelijkheden van dit
digitale domein ongelimiteerd zijn, geldt dit ook voor
de bedreigingen. Een nieuw domein vraagt om nieuwe
oplossingen. Een krijgsmacht zoekt de oplossingen vaak
in het verleden. Ook in militaire opleidingen worden
beproefde strategieën, zoals coercion, toegepast
op nieuwe opponenten. Dat er van het verleden kan
worden geleerd is goed, maar niet alles wat is geleerd
kan toegepast worden op de toekomst, zeker niet in
het digitale domein. Snel innoveren is essentieel om
deelname aan het toekomstige gevecht mogelijk maken.
Het blijkt dat de toepassing van cyber coercion en
cyberstrategie voor staten minder gemakkelijk is dan
voor een niet-statelijke actor als Islamitische Staat.