Samenvatting

Goede wijn moet rijpen. Dat gold ook voor de Nederlandse militaire inlichtingen en veiligheidsdiensten, waarvoor als ‘geboortedag’ vaak 25 juni 1914 wordt
aangehouden, de datum waarop de derde afdeling van de Generale Staf, GSIII, gestalte
kreeg. Het lijkt echter meer gerechtvaardigd om het jaar 1912 als uitgangspunt te
nemen, toen een Studiebureau Vreemde Legers in het leven werd geroepen. Wie de
110-jarige geschiedenis van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en
zijn voorgangers overziet, moet echter concluderen dat in het geval van deze militaire
diensten het rijpingsproces lang op zich liet wachten. En dat kwam niet door een
gebrek aan ambities. In deze bijdrage wil ik in vogelvlucht de geschiedenis van de
dienst en zijn voorgangers de revue laten passeren. Daarbij neem ik als uitgangspunt
de ambities van de opeenvolgende diensten en de vraag naar de realisering daarvan.