Samenvatting

Naar aanleiding van gesprekken met docenten op De Baander is geconcludeerd dat het rekenonderwijs op De Baander nog niet naar wens verloopt. In diverse teamvergaderingen zijn de sterke en zwakke punten van het rekenonderwijs besproken. Mede hierdoor is de vraag
ontstaan om het huidige rekenonderwijs nader te bekijken en is dit onderzoek tot stand gekomen. Door middel van literatuurstudie en praktijkonderzoek onder leerkrachten (10 theoriedocenten en 8 praktijkdocenten) en leerlingen (32) van De Baander is onderzocht:
□ Wat referentieniveaus zijn en wat deze inhouden voor het Praktijkonderwijs
□ Welke rekenkennis en -vaardigheden in de praktijkvakken nodig zijn en welke er in
de theorieles wel en of niet aangeboden worden
□ Hoe het huidige aanbod op het gebied van rekenen aansluit bij de praktijkbehoefte en het referentieniveau
□ Op welke wijze theorie en -praktijkdocenten tegemoet kunnen komen aan integratie binnen theorie en praktijk op het gebied van rekenen
De literatuur geeft weer dat in het referentieniveau wordt beschreven wat leerlingen op de verschillende momenten in hun schoolloopbaan (basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs) moeten kennen en kunnen op het gebied van Nederlandse taal en rekenen (Meijerink, 2008). De referentieniveaus gelden zowel voor primair onderwijs, het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs, zo ook het Praktijkonderwijs. Van het Praktijkonderwijs wordt gevraagd om zich in te spannen zoveel mogelijk leerlingen niveau 1F (eindniveau primair onderwijs) te laten behalen. In de literatuur wordt daar en tegen ook belicht hoe omgegaan wordt met leerlingen die niveau 1F niet zullen behalen.
Uit het praktijkonderzoek blijkt dat het rekenaanbod op De Baander vrij compleet is. De benodigde rekenkennis en -vaardigheden die in de praktijklessen nodig zijn, komen eveneens aan bod in de methodes die in de theorieles gebruikt worden. Het onderzoek laat daarentegen
ook zien dat leerlingen en praktijkdocenten nog niet op één lijn zitten wat betreft benodigde rekenkennis en -vaardigheden om de les te kunnen volgen. Toch geven leerlingen aan dat het rekenaanbod in de theorieles aansluit bij wat zij nodig hebben in de praktijk. Het aanbod op het gebied van rekenen en het referentieniveau verhouden zich enerzijds door wat een leerling nodig heeft in de praktijkvakken en hiervoor inspanning levert. Uit de onderzoeksgegevens wordt anderzijds duidelijk dat niet gezegd kan worden of het aanbod op
maat wordt geleverd aan iedere leerling. Niet iedere leerling volgt dezelfde praktijkvakken, het is mogelijk dat er bepaalde vaardigheden en kennis niet aan bod komen in de leerroute omdat deze niet benodigd zijn in de praktijkvakken. Hierdoor ontstaat de kans dat bepaalde
rekenvaardigheden en -kennis vanuit het referentieniveau niet aan bod komen.
Uit de literatuur blijkt dat afstemming tussen theorie en praktijk belangrijk is, de onderzoeksgegevens laten echter zien dat er momenteel op De Baander nog vrijwel geen afstemming en overleg is. Zowel in de literatuur als door docenten worden samenwerking, afstemming en communicatie gezien als belangrijke voorwaarden voor integratie. Transfer, ook wel koppeling naar eerder verworven kennis, wordt door meerdere auteurs als voorwaarde voor integratie en afstemming aangestipt (Batenburg, 2010; Ruijssenaars, Van Luit & Van Lieshout, 2004).