Samenvatting

Deze scriptie is geschreven vanuit de vraagstelling of psychomotorische therapie (PMT) een meerwaarde
zou kunnen zijn binnen de huidige behandeling van chronische pijncliënten binnen Adelante te
Hoensbroek. Pijn wordt meestal gezien als een fysieke verstoring. Echter als deze fysieke verstoring
weggenomen is, maar de pijn toch blijft aanhouden, is er sprake van chronische pijn. De pijn wordt
beïnvloed door biologische, psychologische en sociale factoren. Niet alleen lichamelijke, ook
psychologische factoren zijn van invloed op pijn. Emoties, gedrag en cognities kunnen pijn en de negatieve
gevolgen ervan zowel in stand houden of verergeren alsook ertegen beschermen. Negatieve gevolgen zijn
onder andere dagelijkse, sociale en fysieke beperkingen en depressiviteit.
Revalidatiecentrum Adelante te Hoensbroek houdt zich o.a. bezig met het behandelen van chronische
pijncliënten. Het doel van het pijnrevalidatieprogramma is het verbeteren van de gezondheidsgerelateerde
kwaliteit van leven van een cliënt door het zelfstandig leren omgaan met pijn en de gevolgen
voor dagelijks functioneren. Pijnrevalidatie staat min of meer synoniem voor 'leren omgaan met de pijn'
en is gericht op 'gedragsverandering' van de cliënt zelf en niet op het verminderen van de pijn en/of het
zoeken naar de oorzaak ervan.
PMT richt zich op psychische en psychosociale problematiek, waarbij bewegen en lichamelijkheid
aangrijpingspunten zijn. PMT is door zijn ervaringsgerichte aanpak zowel gericht op de integratie van het
denken, het voelen en het handelen, als op de integratie van de verschillende domeinen van de ICF en
sluit daarom aan op het biopsychosociale model. Dit model is als zodanig geïntegreerd in de visie en
werkwijze van de pijnbehandeling binnen Adelante Hoensbroek. Het doel is die verdeling die ontstaan is
in het denken, voelen en handelen van de cliënt, door de verstoring aan het lichaam door de chronische
pijn, op te heffen. De eigenheid van de PMT wordt ontleend van de combinatie van de volgende factoren:
hulpverlening gericht op psychosociale problematiek, aangrijpingspunten zijn bewegen en lichamelijkheid,
experimentele (ervaringsgerichte) therapievorm, verbaliseren n.a.v. de concrete lichamelijke ervaringen
en het methodisch inzetten van de therapeutische relatie als therapeutisch instrument.
In deze afstudeeropdracht is een PMT-module ontwikkeld gericht op bewegingsgerichte activiteiten
binnen de behandeling van chronische pijn. Vanuit drie aandachtsgebieden (ondernemen van activiteiten,
communicatie & interactie en lichaamsbeleving) is een tiental thema's gekozen, die aansluiten bij de
pijnbehandeling binnen Adelante. Het doel van deze module is de cliënt inzicht te laten verkrijgen om
verandering mogelijk te maken in het ondernemen van activiteiten, lichaamsbeleving en interactie &
communicatie binnen de aangeboden PMT bewegingsactiviteiten, waarbij het bewust denken, voelen en
handelen minder gericht is op de pijn.
Na uitvoering van deze PMT-module met de desbetreffende doelgroep, is er gemeten of PMT als een
meerwaarde ervaren wordt door de cliënten, de fysiotherapeuten van de pijnafdeling en de
bewegingsagogen. Dit is gedaan aan de hand van evaluaties en vragenlijsten.
Ook al is de onderzoeksgroep klein en hiermee dus niet representatief (eerder indicatief), toch kan er
binnen de pijnbehandeling bij Adelante geconcludeerd worden dat de cliënten, de fysiotherapeuten en de
bewegingsagogen PMT een meerwaarde vinden.