Samenvatting

Leerling-zorg is sinds de invoering van de leerling gebonden financiering (de "rugzak') en het competentiegericht onderwijs in het MBO steeds belangrijker geworden. Binnen het competentiegericht onderwijs wordt de nadruk steviger gelegd op begeleiding van het leerproces van een cursist waardoor het belang van coachende vaardigheden van onderwijsgevenden steeds groter is geworden. Binnen het Friesland College kennen we daarom een scheiding tussen vakspecialisten en coaches. De vakspecialist ondersteunt cursisten in de te maken beroepsproducten en de coach begeleidt cursisten in het leerproces.
Omdat er op het gebied van leerling-zorg bijna constant veranderingen plaatsvinden heeft het Friesland College er voor gekozen om per unit een persoon te faciliteren om leerling-zorg vorm te geven, de zorgcoördinator (contactpersoon cursistenzorg). De taken van deze persoon zijn binnen de unit niet helder. Er wordt zeer verschillend gedacht over de functie, taken en verantwoordelijkheden waardoor een aantal cursisten niet de zorg krijgen die ze wel zouden moeten krijgen.
Dit gaf aanleiding om onderzoek te doen naar de functie, taken en verantwoordelijkheden van de coach en de zorgcoördinator.
Vanuit de literatuur is gezocht naar definities van coachen en de functie van coachen in het MBO. Daarnaast is in de literatuur studie gedaan naar de specifieke taken en verantwoordelijkheden van de zorgcoördinator. Hieruit is gebleken dat de coach en vakspecialist altijd als eerste verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van het leerproces en het daarbinnen bieden van zorg aan de cursist . De taken van de zorgcoördinator richten zich juist niet op de begeleiding van de cursisten zelf, dit ligt op de werkvloer bij de coach en vakspecialist. De zorgcoördinator werkt niet één-op-één met de zorgleerlingen, het is zijn taak om sturend op te treden, te faciliteren en de docenten te coachen in het uitvoeren van hun verantwoordelijkheden richting cursisten met speciale onderwijsbehoeften.
Uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de 16 geënquêteerden zich kan vinden in de hierboven omschreven verantwoordelijkheden van coach en zorgcoördinator. De begeleiding van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften vindt plaats in de klas, de zorgcoördinator begeleidt en verwijst op het moment dat de coach samen met de cursist vastloopt in het leerproces en externe hulp nodig is. Naast deze begeleiding van cursisten naar externe hulp is het de taak van de zorgcoördinator om onderwijsgevenden te coachen in de begeleiding van cursisten met speciale onderwijsbehoeften.
Aanbevolen wordt om alle betrokkenen rondom het leerproces van een cursist bewust te maken van het feit dat de begeleiding van alle cursisten primair bij de coach ligt. Daarnaast wordt aanbevolen om aan alle docenten duidelijk te maken dat de coachende taak van de zorgcoördinator gericht is op de docenten en niet op de cursisten. Het is tevens aan te bevelen om docenten te scholen in de begeleiding van cursisten met speciale onderwijsbehoeften, daar zij in het onderzoek meermalen aangeven hierin te kort te schieten. Tot slot verdient het de aanbeveling om in een zorgplan alle regierollen rondom leerling-zorg duidelijk en helder te omschrijven.