Samenvatting

De onderzochte school is een cluster IV, LZK school waar les wordt gegeven aan leerlingen waarbij
sprake is van sociaal - emotionele problematiek. De school heeft hoofdzakelijk leerlingen met
internaliserende problematiek. De leerlingen uitten zich binnen de school ook externaliserend. Dit
externaliserende gedrag wordt in dit onderzoek benoemt als verbale en fysieke agressie.
De verbale en fysieke agressie doet veel met zowel collega's als met de leerlingen. Uit gesprekken
blijkt dat er nog geen eenduidige aanpak is binnen de onderzochte school voor dit gedrag. Uit
gesprekken met collega's en directie komt duidelijk naar voren dat agressie een uiting is van onmacht
en opgebouwde frustraties.
Dit onderzoek gaat daarom uit van de volgende definitie over agressie: "Agressie is gedrag
(psychisch, fysisch, materiaal) wat iemand inzet om - bewust of onbewust - iets kapot te maken, een
ander schade te berokkenen, en/of duidelijk te maken wat hij wel of niet wil. Het gedrag overschrijdt
de grenzen van wat algemeen acceptabel is in dit soort situaties en roept gevoelens van angst, pijn,
verdriet en/of boosheid bij de ander op. Wanneer we spreken van agressie als stoornis, dan komt dit
gedrag herhaaldelijk en doelbewust voor. opvatting dat agressie aangeleerd gedrag is, naast de
opvatting dat deze agressie een uiting is van opgelopen frustraties en onmacht ."
Het blijkt uit de praktijk dat agressie veel emoties oproept bij mensen. Dit was ook binnen de
onderzochte school terug te zien. Het kwam naar voren uit gesprekken met collega's en leerlingen.
Tevens werd er inzicht verkregen uit de vragenlijst en turflijst die is afgenomen bij collega's. Het blijkt
dat veel collega's dagelijks geconfronteerd worden met agressie. Om hierin een goede begeleiding te
kunnen bieden moet er rekening gehouden worden met emoties die agressie met zich meebrengt.
Het onderzoek wijst onder andere uit, dat mensen die geconfronteerd zijn met agressie in eerste
instantie een luisterend oor nodig hebben om te komen tot verwerking van de emoties die loskomen
wanneer ze geconfronteerd worden met agressie. Wanneer een leerkracht te maken krijgt met
agressie van een leerling, houdt dat vaak in dat het contact tussen beide partijen verbroken is. Het
contact tussen leerkracht en leerling is van essentieel belang om te komen tot een relatie die nodig is
om goed onderwijs te kunnen geven. Als coach of begeleider kun je er voor zorgen met behulp van
gesprekken dat dit contact hersteld wordt.