Samenvatting

Het onderzoek werd gedaan in kader van het afstudeerproject 2014 aan de Zuyd Hogeschool in
Heerlen. Het onderzoek richt zich op het opheffen van lichamelijke blokkades binnen dans- en
bewegingstherapie. Dit onderzoek is ontstaan op basis van observaties binnen de praktijk, eigen ervaringen en interesses. Er werd ervoor gekozen om te focussen op het werken met lichamelijke blokkades die mogelijk zijn ontstaan door traumatische ervaringen. Vanuit eigen observaties en gesprekken werd duidelijk dat
lichamelijke blokkades plekken in het lichaam zijn, waar energie stagneert en emoties niet worden
verwerkt. Daarom leek het relevant om binnen dans- en bewegingstherapie te onderzoeken wat het
medium hierin kon betekenen. Het onderzoek is uitgevoerd op de Zuyd Hogeschool in Heerlen. Gedurende twee maanden werd aan drie tweedejaars studenten van de opleiding Creatieve Therapie, dans- en bewegingstherapie gegeven. Er werd op zoek gegaan naar hoe een bijdrage van dans- en bewegingstherapie vorm kon krijgen en gekeken naar de mogelijkheden om lichamelijke blokkades op te heffen. Hier uit ontstond de centrale vraagstelling ´Hoe kan dans- en bewegingstherapie een bijdrage leveren aan het opheffen van lichamelijke blokkades bij jongvolwassenen met een traumatische ervaring? Om de vraagstelling te kunnen beantwoorden werden een aantal deelvragen geformuleerd, die richting gaven aan het onderzoeksproces. Ze dienden ervoor om te weten te komen welke behandelingsmogelijkheden er
zijn en om te onderzoeken welke manier van werken aansluit bij de respondenten. De doelstelling
binnen het onderzoek was om een werkwijze te ontwikkelen om lichamelijke blokkades, die
voortkomen uit een traumatische ervaring, op te heffen. Door middel van een actiegericht onderzoek en een ontwikkelingsgericht onderzoekstype werd door de onderzoeker in de praktijk op zoek gegaan naar een antwoord op deze vraag. Samen met de respondenten werd gekeken naar mogelijkheden om de lichamelijke blokkades op te heffen. Bij alle drie de respondenten zijn verschillende werkvormen en technieken onderzocht, met de bijbehorende therapeutische houding en interventies, die het opheffen van de lichamelijke blokkades kunnen bevorderen.De resultaten van het onderzoek geven meer zicht op hoe een mogelijke behandeling binnen dans- en bewegingstherapie er uit zou kunnen zien. Daarnaast beschrijven de resultaten de ontwikkeling van de respondenten, na zes weken therapie gevolgd te hebben.
Uit de resultaten bleek dat er verschillende mogelijkheden zijn om een behandeling binnen dans- en
bewegingstherapie vorm te geven. De grootste opvallendheden zijn dat er op twee verschillende
manieren gewerkt kan worden. Enerzijds is het mogelijk om verdiepend te werken en de aandacht
juist te richten op de lichamelijke blokkades. Anderzijds kan verbredend gewerkt worden en
geëxperimenteerd worden met nieuw bewegingsmateriaal, waarbij op andere lichaamsdelen wordt
gefocust. Daarnaast is er vooral met het lichamelijke en expressieve aspect gewerkt. In de therapie
werd het contact met het lichaam bevorderd, waardoor lichaamssignalen en spanningen door de
respondenten werden waargenomen. Vervolgens werd expressie gegeven aan onderliggende
gevoelens en de vastzittende emoties konden daardoor los worden gemaakt. De focus wordt op het
lichaam gericht en de kunst is om naar lichaamssignalen te luisteren en deze waar te nemen. Zonder
het contact met het lichaam kunnen emoties niet gevoeld worden en kan dus ook geen verandering
plaatsvinden.
De conclusie die getrokken kan worden naar aanleiding van dit onderzoek is dat dans- en bewegingstherapie
als een effectieve therapie kan worden beschouwd, bij jongvolwassenen met lichamelijke
blokkades. Bij alle drie de respondenten zijn de lichamelijke blokkades verminderd. Ze zijn zich meer
bewust geworden van eigen lichaamssignalen en hebben manieren gevonden om te ontspannen en
tot rust te komen. Het valt te concluderen dat er meerdere mogelijkheden zijn om door middel van dans- en bewegingstherapie een bijdrage te leveren aan het opheffen van lichamelijke blokkades. Het is zowel van de
respondenten en hun huidige situaties afhankelijk, als van de therapeut en eigen methodisch
handelen. Dit onderzoek kan worden gezien als een kleinschalig vooronderzoek. Het kan als een basis dienen
voor grootschaliger onderzoek, waarbij de verworven kennis verbreed en verdiept kan worden.