Samenvatting

De afgelopen jaren is er steeds meer sprake van extreem droge zomers en extreem natte winters. Door klimaatverandering is de verwachting dat deze extremen steeds vaker voor zullen komen. Voor de landbouw betekend dit dat beregenen in veel gevallen noodzakelijk is om een goede opbrengst te behalen. Echter is de watervoorraad in bepaalde gebieden in Nederland beperkt, waardoor het belangrijk is om efficiënt met water om te gaan. Het verlies van de watergift kan bij beregenen met haspel en kanon oplopen tot wel 20%, door gebruik te maken van druppelslangen kan dit verlies beperkt worden tot nagenoeg nul. Bijkomend voordeel hiervan is dat bemesting door druppelslangen toegepast kan worden (fertigatie), dit kan wel 20% meeropbrengst opleveren. Een uitdaging bij het gebruik van druppelslangen is het vinden van een geschikte methode om druppelslangen in de grond te krijgen, dit begint al bij de teeltmethode. Normaalgesproken worden uien vlakvelds op bedden gezaaid, het is ook mogelijk om uien op ruggen of verhoogde bedden te zaaien. Door de losse grond die wordt gecreëerd bij het frezen van bedden of ruggen is het makkelijker om de slangen goed bedekt in de grond te krijgen. De resultaten van opkomst en ontwikkeling in ruggenteelt met fertigatie zijn veelbelovend, dit is gebleken uit praktijkonderzoek bij proefboerderij de Rusthoeve. Ruggenteelt vraagt uiteraard wel een aanpassing van mechanisatie. De toepassing van druppelslangen in vlakvelds bedden is lastiger omdat de grond minder diep is bewerkt, er zijn wel een aantal machines waarmee goede resultaten behaald kunnen worden. Een slangenlegelement met parallellogram en schijfkouter zorgt voor goede resultaten in de meeste grondsoorten, maar ook een eenvoudiger systeem met een beitelkouter op de zaaimachine werkt goed. Het trekken van een geultje voor de slang is meestal geen probleem, maar de slang diep in het geultje krijgen is wel een uitdaging. Meestal worden hiervoor drukrolletjes gebruikt. Het is mogelijk om voor- na- of tijdens het zaaien slangen te leggen, hierbij is het een concessie doen tussen precisie of zaaicapaciteit. Bij het leggen van slangen tijdens het zaaien is de positie van de slang ten opzichte van de zaairij altijd goed, dit gaat wel ten koste van zaaicapaciteit. Internationaal wordt druppelirrigatie en fertigatie al langer toegepast, de verwachting was dus dat hier al veel mechanisatie is bedacht voor het leggen van slangen. Dit blijkt echter tegen te vallen, enige verschillen zijn dat er vaak met grotere werkbreedte en meer slangenvoorraad wordt gewerkt. Het grote verschil met Nederland is dat er veel betaalbare arbeid beschikbaar is, iets waar Nederlandse akkerbouwers vaak geen beschikking over hebben. De vraag naar innovatie om de factor arbeid te verkleinen geldt dus vooral in Nederland, en is internationaal gezien geen vraagstuk.