Samenvatting

Meer dan 50% van de oncologische patiënten is ondervoed. Om deze reden is het geven van een passend dieetadvies van belang, waarbij het voor de diëtist cruciaal is om inzicht te krijgen in de energiebehoefte van de patiënt. In de praktijk wordt gebruikgemaakt van diverse formules om de energiebehoefte van een patiënt in te schatten. Echter, discussie is gaande over welke formule hier het beste voor gebruikt kan worden. Zeker met betrekking tot oncologische patiënten bleek hier nog geen eenduidig advies over te zijn. Het doel van dit onderzoek was om te onderzoeken welke formule het beste gebruikt kan worden om het rustmetabolisme van oncologische patiënten in te schatten. Materiaal en Het onderzoek bestond uit een literatuuronderzoek, enquête en metingen die Methoden werden uitgevoerd in het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam. Vijfentwintig artikelen met een publicatiedata variërend van het jaar 2001 tot en met 2018 werden geïncludeerd in het kwalitatieve literatuuronderzoek, waarin de meest accurate formule en het veranderde rustmetabolisme van oncologische patiënten werden onderzocht. De online enquête werd afgenomen bij negentien diëtisten die lid zijn van de Landelijke Diëtisten Werkgroep Oncologie. In het kwantitatieve, retrospectieve onderzoek werden metingen uitgevoerd met inclusie van acht oncologische patiënten met een leeftijd tussen 35 en 63 jaar. Het rustmetabolisme werd gemeten middels indirecte calorimetrie en het geschatte rustmetabolisme werd berekend met behulp van drie verschillende formules. Gebruikte formules in dit onderzoek waren de Harris en Benedict 1919 (HB1919), de Harris en Benedict 1984 (HB1984) en de FAO/WHO/UNU-formule (WHO). De datamatrix werd opgesteld in Excel en vervolgens statistisch geanalyseerd in SPSS-versie 24. Resultaten Uit het kwalitatieve literatuuronderzoek zijn tegenstrijdige resultaten gevonden met betrekking tot het rustmetabolisme van oncologische patiënten. Het veranderde rustmetabolisme bleek af te hangen van het type tumor en het stadium hiervan. In de literatuur werd een verhoogd rustmetabolisme gevonden bij slokdarm-, long-, maag-, en pancreaskanker, in tegenstelling tot darm- en hoofd-hals kanker waar dit verschil niet gevonden werd. Bij algemene patiënten maakten de HB1984, HB1919 en de WHO de beste schattingen van het rustmetabolisme. Ook bij oncologische patiënten bleken de HB1984 en HB1919 het beste uit het literatuuronderzoek te komen. In de praktijk worden de HB1984 en de WHO het meest frequent gebruikt door diëtisten. De keuze hiervan werd grotendeels gebaseerd op Nederlandse vakliteratuur, richtlijnen en onderzoeken. De geïncludeerde formules maakten een overschatting van gemiddeld 43,5% van het rustmetabolisme gemeten met de ventilated hood. De WHO maakte het meest frequent een schatting binnen de range van 10% boven of onder het gemeten rustmetabolisme. Daarentegen maakte de HB1919 gemiddeld de beste schatting van rustmetabolisme. Echter, deze formule slaagde er maar één keer in een schatting te maken binnen de range van 10% boven of onder het rustmetabolisme gemeten met de ventilated hood. Conclusie In het huidige onderzoek kan geconcludeerd worden dat alle geïncludeerde formules een overschatting maken van het gemeten rustmetabolisme. Vervolgonderzoek over dit onderwerp is noodzakelijk gezien de kleine, aselecte steekproef. Hierbij is het van belang onderscheid te maken in tumorlocatie en het stadium van de ziekte.