Samenvatting

Dit rapport is geschreven in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Het doel van deze rapportage is het in kaart brengen van de waterstaatkundige elementen uit begin 18e eeuw, het opstellen vaneen relationele database in ARCmap ten behoeve van het aanwijzen van ensembles en een inrichtingsvisie die de pijlers natuur, cultuur en recreatie met elkaar verbind. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden in het polders rondom de Schie tussen Delft en Rotterdam (bijlage I). Om deze vraag van het RCE te kunnen beantwoorden is er een hoofdvraag geformuleerd: “Hoe is het gebied rondom de Schie tussen Delft en Rotterdam met de direct aangrenzende polders ontstaan, met welke waterstaatkundige elementen is het gebied omstreeks 1700 opgebouwd en hoe kunnen deze cultuurhistorische elementen worden gecombineerd met de functie natuur en recreatie?”. Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden zijn er een vijftal deelvragen geformuleerd: 1. Op welke manier heeft zich veen kunnen vormen in het gebied en zijn omgeving en hoe is deze ontgonnen? 2. Welke waterstaatkundige elementen zijn er in het gebied gebruikt omstreeks 1700? 3. Op welke locaties bevinden zich de waterstaatkundige elementen in het gebied en vormen ensembles omstreeks 1700? 4. Welke van deze waterstaatkundige elementen en structuren zijn nu nog aanwezig? 5. Op welke manier kunnen de resterende cultuurhistorische elementen worden gecombineerd met de functienatuur en recreatie? Het onderzoek is verdeeld in zes fasen: fase een: vooronderzoek en beschrijven waterstaatkundige elementen. Fase twee: inventariseren van de waterstaatkundige elementen uit omstreeks 1700 en het maken van de relationele database in ARCmap. Fase drie: Hoe heeft het gebied zich ontwikkeld tussen 1700 en nu. Fase vier: Visie en inrichting. Fase vijf: Conclusie en aanbevelingen. Fase 6: vorming concept rapport en tot slot fase 7: afronding rapport. In het onderzoeksgebied waren een verscheidenheid aan waterstaatkundige elementen aanwezig: Wateringen, vaarten, sloten, rivieren, polders, molens, meren, kades, heulen en dijken. Deze elementen zijn ingetekend in een historisch GIS (bijlage V). Het onderzoeksgebied bestond aan het begin van de 18e eeuw uit: 42 polders, 4439 sloten, 13 wateringen, 3 vaarten, 4 rivieren, 36 molens, 2 meren, 13 kades, 39 heulen en 2 dijken. In het gebied was een oppervlakte van 7770 hectare aan veenweide gebied. Tegenwoordig is hier nu nog 1430 hectare van over (afname 82%). De elementen uit de 18e eeuw kunnen ensembles met elkaar vormen. Deze ensembles zijn zichtbaar gemaakt in een relationele database. De visie van het gebied is gebaseerd op drie pijlers: Natuur gericht op grasvegetaties en weidevogels, Cultuurhistorie uit begin 18e eeuw en recreatie mogelijkheden. Deze pijlers zijn tot een ontwerp gekomen (bijlage XIX).