Samenvatting

Friesland is een provincie met veel verschillende landschappen, die elk hun eigen kenmerken hebben. Het landschap in Friesland is de afgelopen zestig jaar sterk veranderd en veelal eentoniger geworden. Houtwallen, bosjes, sloten en typerende verkavelingspatronen zijn schaarser geworden of zelfs verdwenen. Niet alleen het landschap is veranderd, ook de biodiversiteit is in de afgelopen zestig jaar veranderd. Sommige soorten zijn verdwenen of staan sterk onder druk om te verdwijnen. Andere soorten profiteren van de herstelmaatregelen of passen zich makkelijker aan. Verschillende studies in Nederland hebben aangetoond dat de biodiversiteit in Nederland de afgelopen halve eeuw snel achteruit gaat. De veranderingen van het landschap en de achteruitgang van de biodiversiteit zijn ook bij veel andere mensen binnen gekomen en men spreekt wel over ‘landschapspijn’. Er is geen goed beeld van het verband tussen ontwikkeling van een populatie op kleiner schaalniveau en de veranderingen van het landschap. Ook is er nog geen goede methode ontwikkeld om landschappelijke veranderingen objectief in beeld te brengen. It Fryske Gea wilde graag weten of het mogelijk was om landschappelijke veranderingen in kaart te brengen en of de verspreiding van gidssoorten gekoppeld kan worden aan deze landschappelijke veranderingen. Hoe is het Friese landschap de afgelopen decennia veranderd (kwantitatief) en welke effecten heeft dit gehad op de biodiversiteit?