Samenvatting

In dit educatief ontwerponderzoek staat het ontwikkelen en testen van het model voor Taalondersteunend Lesgeven door Dans centraal. Dit TOLD-model geeft dansdocenten handvatten om lessen te ontwerpen die de taalontwikkeling van NT2-kleuters ondersteunen en is ontwikkeld met een literatuuronderzoek. Het TOLD-model bestaat uit drie ontwerpprincipes:

1. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat, waarbij het lokaal als een theater inrichten, thematisch werken en communicatie op kleuterniveau belangrijk zijn.
2. Ontwikkel betekenisvolle activiteiten, waarbij het gebruik van dans als artistieke activiteit en fantasie en spel centraal staan.
3. Bied ondersteuning door interactie, waarbij het draait om veelvuldige herhaling van woorden en interactie.

Gedurende drie maanden testten drie vierdejaarsstudenten van de opleiding Docent Dans van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) op drie basisscholen in Amsterdam lessen die ontwikkeld waren op basis van het TOLD-model. Tijdens en na deze lessen verzamelden we gegevens over de werking van de ontwerpprincipes in de praktijk met gestructureerde observaties, audioreflecties en (focusgroep-)interviews. Uit het onderzoek blijkt dat dansdocenten en leerkrachten de drie ontwerpprincipes zien als een bijdrage aan de ondersteuning van de taalontwikkeling. Met name thematisch werken, de inrichting van het lokaal als theater, communicatie op kleuterniveau en de veelvuldige herhaling van woorden waren daarbij volgens hen belangrijk. Ook de betekenisvolle dansopdrachten met fantasie en spel droegen volgens hen hieraan bij. De kinderen blijken het dansen zelf het leukste te vinden van de TOLD-lessen. Uit de data kwam verder naar voren dat het model aan te vullen is met ‘indeling in ontwikkelingsniveaugroepen’ en ‘reflectie met de kinderen’ aan het einde van de les, om de woorden extra te verankeren.