Samenvatting

De Gereformeerde kerk van Bunschoten - Spakenburg wil een advies krijgen op de vraag hoe zij de ouders, die onder de doelgroep van Project Hoop vallen, kan toerusten en ondersteunen in de geloofsopvoeding, met name op het gebied van gebed. Om hier antwoord op te geven, heb ik op twee manieren onderzoek gedaan. Ten eerste door middel van veldonderzoek en ten tweede door onderzoek te doen in de bestaande literatuur. Het veldonderzoek bestaat uit persoonlijk gesprekken met de ouders en kinderen van Project Hoop en een focusgroeponderzoek. De identiteit van de gesproken respondenten blijft in de uitwerking verborgen. Deze gesprekken worden gevoerd aan de hand van een vooraf opgestelde vragenlijst. Gegeven antwoorden worden opgeschreven en later uitgewerkt. Het focusgroeponderzoek wordt gehouden door middel van antwoordkaartjes waarop een meerkeuze antwoord kan worden aangekruist of, in geval van een open vraag, het antwoord opgeschreven kan worden. Het focusgroeponderzoek wordt daarnaast opgenomen en later uitgewerkt. Uit deze twee onderdelen van het veldonderzoek blijkt dat de manier waarop ouders vorm geven aan gebed binnen het gezin, afhankelijk is van een aantal aspecten. Zo speelt hun eigen opvoeding en ervaring met bidden een rol. Een aantal ouders die niet zijn opgegroeid met hardop bidden of vrije gebeden, ervaren een belemmering in het voorleven van gebed binnen de opvoeding van hun kinderen. Naast hun vroegere opvoeding spelen ook de huidige ontwikkelingen in de samenleving een rol. Bidden is minder vanzelfsprekend geworden doordat er steeds minder mensen in Nederland christelijk zijn. De literatuur bevestigd deze uitkomsten en laten verschillende ontwikkeling zien. Ook zijn ouders drukker geworden wat betreft werk. In Bunschoten – Spakenburg speelt ook de sport een rol wat betreft de frequentie waarmee de ouders bidden. Deze ontwikkelingen zorgen voor zelfreflectie op het geloof. De ouders en kinderen die de keuze maken om naar de kerk te gaan, te bidden en in de Bijbel te lezen, maken deze keuze over het algemeen bewuster dan de mensen die opgevoed zijn met religie als (sociaal gewenste) gewoonte. De kijk op de religie is echter wel aan verandering onderhevig. In het dagelijks leven worden terugkerende handelingen of activiteiten al snel als saai beschouwd en deze lijn wordt doorgetrokken op het gebied van gebed. Standaard gebeden kunnen als negatief of ‘slecht’ beschouwd worden terwijl deze ook waardevolle aspecten met zich meedragen. De jeugd vindt variatie in activiteiten over het algemeen gewenst en dit is ook door te voeren als het gaat om gebed. Uit het literatuur onderzoek blijkt dat er in de afgelopen jaren diverse verschillende gebedsvormen zijn ontwikkelt. Door deze verschillende gebedsvormen is het voor de jeugd ook mogelijk hun eigen manier van communiceren met God te ontwikkelen. Kinderen gaan niet uit zichzelf bidden, daarvoor moeten ze worden voorgeleefd door hun ouders. Naast de taak van de ouders is er ook een rol weggelegd voor de kerk en de gemeente. Te denken is bijvoorbeeld aan speciale (gezins)diensten over het onderwerp gebed of een workshop of cursus voor de ouders. Sommige ouders geven aan er behoefte aan te hebben dat er binnen de kerkelijke activiteiten ook gebeden wordt met hun kinderen. Zo kan de toerusting van de ouders op het gebied van gebedsvormen gecombineerd worden met de gebedsvormen waar hun kinderen binnen de kerkelijke activiteiten kennis mee maken. Dit vraagt echter ook wel iets van de kinderwerkers. Mogelijk vinden zij toerusting wat betreft gebed dan ook wenselijk. Uiteindelijk zijn er meerdere mogelijkheden waarop de Gereformeerde Kerk Bunschoten – Spakenburg haar kerkleden kan toerusten. Door deze toerusting zal gebed meer en meer vanzelfsprekender worden voor ouders en kinderen, wat ten goede komt aan de opbouw van de persoonlijke relatie met God.