Samenvatting

Spelling, een vak dat door velen in de maatschappij als moeilijk, maar ontzettend belangrijk wordt ervaren. Ook in het basisonderwijs speelt spelling een belangrijke rol. Elke leerkracht streeft ernaar kinderen foutloos te leren spellen. In de praktijk van het spellingonderwijs is het in de meeste gevallen een kwestie van het woord goed overschrijven en invullen op het daarvoor bestemde lijntje. Ook werkwoordspelling heeft een soortgelijke opzet. De zin staat voorgedrukt en de leerling vult het goede woord in. Wanneer leerlingen zelf een tekst moeten schrijven, blijkt het ineens erg lastig om dit foutloos te doen. Vanuit maatschappelijk oogpunt, het streven kinderen goed te leren spellen en de praktijkervaring dat spellen moeilijk en saai is, komen we tot de volgende onderzoeksvraag:

“In hoeverre spelen intrinsieke en extrinsieke factoren een rol bij de motivatie voor het vak spelling en
in welke mate is het stimuleren van deze factoren van invloed op de prestaties van leerlingen?”

Door een combinatie van literatuur- en praktijkonderzoek heb ik geprobeerd om een antwoord te vinden op mijn onderzoeksvraag. Tijdens het praktijkonderzoek heb ik een enquête onder de leerlingen van groep zeven en acht verspreid en heeft groep 8 deelgenomen aan een actieonderzoek.

Eén van mijn bevindingen is de rol van de leerkracht. Als leerkracht moet je beseffen dat je een belangrijke extrinsieke factor bent in het motiveren van leerlingen ten aanzien van het vak spelling. Reflecteren met de leerlingen en hardop denken zijn daarbij van wezenlijk belang. Kinderen bewust maken van het nut van spelling en daardoor ook een beroep doen op het spellingbewustzijn van de leerlingen, zodat uiteindelijk het spellinggeweten ontwikkeld kan worden. Actie en inspelen op verschillende leerstijlen, intelligenties zijn daarbij erg belangrijk. Spelling hoeft geen saai en eentonig vak te zijn, maar dat vraagt wel een gemotiveerde, actieve houding van de leerkracht.

Een aanbeveling die ik zou willen doen, is dat tijdens het gehele spellingonderwijs gebruik wordt gemaakt van verschillende werkvormen. Tevens is het goed om gebruik te maken van regelkaarten en een denkstappenkaart. Kinderen kunnen regels pas werkelijk toepassen wanneer ze zich bewust zijn van de stappen die ze moeten nemen. Daarnaast beveel ik leerkrachten aan om spelling niet als een vak te zien dat de gaatjes opvult, maar als een vak waarin serieus geïnvesteerd moet worden. Kinderen hebben een intrinsieke drijfveer, zijn van nature geïnteresseerd en willen graag leren spellen, maar deze aspecten moeten wel door extrinsieke factoren geprikkeld worden.