Samenvatting

Dit onderzoeksrapport is ontwikkeld voor kerkelijke gemeenten die zich bezig houden met de bezinning, visie- en beleidsvorming op homoseksualiteit. Binnen de kerkelijke gemeenten kunnen verschillende visies bestaan op wat een bijbels verantwoorde omgang is met situaties waarin homoseksualiteit een rol speelt. Gemeenten kunnen daarom behoefte hebben aan een theologische verdieping voordat de visie op homoseksualiteit verder wordt ontwikkeld en wordt uitgedragen. Voor dit onderzoeksrapport is de volgende probleemstelling opgesteld: ‘Hoe kan de visieontwikkeling op homoseksualiteit binnen kerkelijke gemeenten worden gediend door het in kaart brengen van de verschillende posities die in de brede kring van kerk en theologie worden ingenomen ter zake, met verheldering van de daaraan ten grondslag liggende hermeneutische keuzes?’
Het theoretisch onderzoek is uitgevoerd door middel van een literatuurstudie op het gebied van de sociale wetenschappen en een grondige literatuurstudie op het gebied van de theologie, met daarbij in het bijzonder aandacht voor de exegetische en hermeneutische vragen ten aanzien van homoseksualiteit.
Het theoretisch onderzoek toont aan dat er een veelheid aan opvattingen en leeswijzen rondom homoseksualiteit bestaan. Daarnaast blijkt uit het theoretisch onderzoek dat een ieder zijn standpunt inzake homoseksualiteit bijbels, exegetisch en hermeneutisch probeert te onderbouwen. De hermeneutische reflectie toont aan dat het interpreteren van de Bijbel aangaande homoseksualiteit wordt beïnvloed door diverse (interpretatie)processen en mede wordt bepaald door de referentiekader oftewel de leesbril van de lezer. Dit gegeven onderstreept de morele verantwoordelijkheid van kerkelijke gemeenten in de manier waarop zij de Bijbel ten aanzien van homoseksualiteit gebruikt. Te midden van de diverse benaderingen van de Bijbel inzake homoseksualiteit worden kerkelijke gemeenten met betrekking tot de visieontwikkeling uitgedaagd om recht te doen aan de Bijbel, de lezer in het algemeen en de homoseksuele mens in het bijzonder.
Naar aanleiding van het theoretisch onderzoek kan geconcludeerd worden dat het ontwikkelen van een bijbels verantwoorde visie op homoseksualiteit geen eenvoudige opgave is. De verschillende manieren waarop de Bijbel ten aanzien van homoseksualiteit gelezen wordt, laten zien dat elke methode van bijbeluitleg sterke en zwakke kanten heeft. Kortom, een ieder bekijkt de werkelijkheid met een beperkt referentiekader oftewel een gebroken leesbril. Deze conclusie nodigt uit tot een bescheiden opstelling bij de visieontwikkeling op homoseksualiteit. Deze houding kan het eigen referentiekader verbreden, zodat kerkelijke gemeenten tot een weloverwogen visie op homoseksualiteit kan komen.
Net zoals in Matteüs 11 de verschillende, al dan niet belastende, interpretaties van de Wet van Mozes worden benadrukt, zo zijn er vandaag de dag verschillende interpretaties van de Bijbel ten aanzien van homoseksualiteit. Deze complexiteit heeft mij bewust gemaakt dat wij allen met een beperkte referentiekader oftewel een gebroken (lees)bril naar de werkelijkheid kijken en wat betreft het thema homoseksualiteit nog in een wazige spiegel kijken (1 Korintiërs 13:12).