Samenvatting

Als tiener leerde ik op school het verschil tussen de middeleeuwse en de moderne levenshouding aan de hand van twee Latijnse termen: memento mori en carpe diem. Het eerste betekent ‘gedenk te sterven’, bedenk dat je eindig bent en ‘tot stof zult wederkeren’, zoals psalm 90 het zegt. Dit was de middeleeuwse levenshouding, die gestempeld werd door eeuwigheidsbesef, wat zorgde voor ernst in het alledaagse leven. De ontluikende renaissance stelde daartegenover de tweede term, ‘pluk de dag’, geniet van het leven dat je nu leidt. Ook hier is het besef van vergankelijkheid aanwezig, maar is de ernst veranderd in vrolijkheid. Het is een hedonistisch perspectief.