Samenvatting

"Dit onderzoek is erop gericht dat de behandelaren, die dyslexiebehandelingen op scholen geven, optimaal en effectief met de kinderen kunnen werken. Het doel is het onderzoeken van afstemming en het ontwerpen van een checklist die de behandelaren gebruiken in hun afstemming met de scholen voordat de behandeling begint.

De behandelaren in dit onderzoek zijn in dienst van de Dyslexiepoli Herlaarhof. De Dyslexiepoli is zorgverlener, gehouden aan het Protocol Diagnose Dyslexie en Behandeling en de zorgverzekeraars wat betreft regels over diagnose en behandeling van dyslexie en de financiering daarvan. De behandelaren van de Dyslexiepoli geven behandelingen op meer dan vijftig scholen in Zuidoost Brabant. Zij hebben, net zoals álle behandelaren die de dyslexiebehandelingen op de scholen geven, te maken met verschillende scholen. Dit betreft leerkrachten, intern begeleiders, directeuren, schoolgebouwen en zorgbeleid. De scholen hebben te maken met behandelaren, die 1x per week voor een periode van anderhalf jaar op school komen en een of meer dyslectische kinderen behandelen.

Voordat de behandeling begint, is het de taak van de behandelaren zelf af te stemmen met de school. Dit zijn randvoorwaarden zoals kennismaking, behandelruimte en -tijdstip, maar ook inhoudelijke zaken zoals uitleg over de behandeling en het behandelplan. De scholen moeten de behandelaren faciliteren en blijven te allen tijde verantwoordelijk voor het kind.

In de literatuur wordt gesproken over de rol van de behandelaar, de inhoud van de behandeling en de rol van de school als verwijzer of co-therapeut, maar nergens een publicatie over welke afstemming er precies moet zijn als de behandeling op school plaatsvindt. Het onderzoek is daarom begonnen met inventariseren in de literatuur en in de praktijk welke punten afgestemd moeten worden. Zowel de behandelaren als de school moeten weten dat de punten op de checklist een gegronde basis hebben. Literair en via interviews en vragenlijsten is data verzameld en uitgediept.
Gedurende het onderzoek in februari 2011 heeft het Masterplan Dyslexie een draaiboek voor scholen uitgebracht, waarin globaal weergegeven wordt wat afgestemd kan worden tussen behandelaar en school. Deze publicatie is meegenomen in de vragen aan betrokkenen.
Bij analyse van de gegevens uit de interviews en vragenlijsten is gesignaleerd dat bij 39% van de scholen er niet op randvoorwaarden en bij 50% van de scholen niet op inhoudelijke zaken was afgestemd. De focus van de behandelaren en de scholen ligt logischerwijs bij het kind, niet bij de regelzaken. De scholen hebben de wens om meer overleg met de behandelaar dan tot nu toe het geval was. De behandelaren wensen dat meer scholen een keer komen kijken bij een behandeling. In de praktijk wordt beseft door zowel behandelaren als scholen dat transparantie en duidelijkheid in afspraken de relatie ondersteunt en dat dit een goed effect heeft op de behandeling van het dyslectische kind. Het is tevens erg belangrijk dat lees- en spellinginstructies van behandelaren en school consistent zijn, zodat het leidt tot betere prestaties voor lezen en spellen van het kind.
Na analyse van alle data is een conceptchecklist ontworpen. Hiermee hebben de behandelaren gewerkt in de praktijk. Na een zeer positieve evaluatie van de behandelaren en de Gz-psychologen is de definitieve Checklist Herlaarhof Afstemming tussen Behandelaar en School (CHABS) opgesteld.
De Checklist CHABS is meteen in gebruik genomen door de Dyslexiepoli Herlaarhof, omdat het team deze checklist een enorme kwaliteitsverbetering vindt. Het wordt gebruikt in het eerste gesprek van een behandelaar met een school. Dit gesprek wordt voortaan het kennismakings- en afstemmingsgesprek genoemd. En ook al kent de behandelaar de school, er wordt toch een afstemmingsgesprek met behulp van de punten van de checklist gehouden. Empirisch hebben de behandelaren ondervonden dat de checklist onnodige extra inspanningen laat verdwijnen en transparantie en effectiviteit bevordert.

"