Samenvatting

Begrijpend lezen is een onmisbare vaardigheid om mee te kunnen doen in de maatschappij (Förrer & van de Mortel, 2014), het is de basis voor vrijwel alle schoolvakken (van de Mortel, 2010). Het baart de onderzoeker dan ook zorgen dat de motivatie en de begrijpend leesresultaten van de middenbouwleerlingen van speciaal basis onderwijs (SBO) P. dalen/stagneren. Hier moet iets aan te doen zijn! Hoe goed de leerlingen begrijpend kunnen lezen is afhankelijk van verschillende lezerskenmerken (Förrer & van de Mortel, 2014). Iedere leerling is uniek waardoor deze lezerskenmerken en de onderwijsbehoeften per leerling verschillen en om een eigen aanpak vragen (Hollenberg & Jongen, 2014). Hier moet de leerkracht op in spelen en dit vraagt om goede leerkrachtvaardigheden. De onderzoeksvraag luidt als volgt: Op welke wijze kunnen de middenbouwleerkrachten van SBO P. het begrijpend leesonderwijs afstemmen op de lezerskenmerken en onderwijsbehoeften van de leerlingen? De onderzoeksvraag wordt d.m.v. een actieonderzoek onderzocht (De Lange, Schuman & Montesano Montessori, 2011). De methoden documentonderzoek, vragenlijst, literatuuronderzoek, interview, (video-) observatie en logboek zijn ingezet voor het verzamelen van data. Interventies daar uit voortkomend, waren gericht op het begrijpend leesonderwijs, leerkrachtvaardigheden, het rekening houdend met de lezerskenmerken en onderwijsbehoeften. Conclusie van het onderzoek is dat wanneer de leerkracht de juiste leerkrachtvaardigheden inzet, rekening houdt met de lezerskenmerken en de onderwijsbehoeften van de leerlingen en hierop het begrijpend leesonderwijs afstemt, de motivatie van de leerlingen en de effectiviteit van de instructie stijgen. Wanneer een lezer gemotiveerd is om te lezen, zal hij intensiever en beter de tekst lezen en ontstaat er meer tekstbegrip (Robbe, 2011). Hierdoor stijgen de begrijpend leesresultaten van de leerlingen