Samenvatting

Fysiotherapie is de laatste jaren steeds meer richting actieve behandeltechnieken gegroeid. De vraag naar verschillende oefentherapieën is daarmee ook gegroeid. Er bestaan vele vormen van oefentherapieën waar de fysiotherapeut vandaag de dag nog geen gebruik van maakt. Een voorbeeld hiervan zijn de technieken uit Tai Chi. Er bestaat onduidelijkheid over de werking en de praktische toepassing van deze bewegingsvorm onder fysiotherapeuten. In dit project hebben wij geprobeerd een brug te slaan tussen de traditionele leer van Tai Chi en de westerse, moderne visie op bewegen. Het doel van dit project was het ontwikkelen van een syllabus en beeldmateriaal in de vorm van een instructievideo, om fysiotherapeuten de mogelijkheid te bieden enkele technieken uit Tai Chi te leren.

Onderzoeksvraag
De hoofdvraag die de leidraad vormde tijdens dit project luidt:
"Op welke manier kan de zelfstudie Slow Motion worden aangeboden en welke inhoudelijk aspecten moet deze hebben om Tai Chi als bewegingsvorm toegankelijk te maken voor het fysiotherapeutische werkveld?"
Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn ook nog een zevental subvragen opgesteld. Deze zijn terug te vinden in de inleiding.

Methode
Volgens inclusiecriteria is gezocht naar artikelen die betrekking hebben op Tai Chi of op één van de andere subvragen. Deze artikelen zijn op kwaliteit beoordeeld, middels de Jadad scorelijst.
Vervolgens is de informatie uit de artikelen gebruikt bij beantwoording van de subvragen.
Voor de ontwikkeling van de syllabus zijn een aantal criteria opgesteld waaraan deze moest voldoen. Naast de ontwikkeling van de syllabus is er begeleidend beeldmateriaal gecreëerd. Vervolgens is deze gratis zelfstudie gepubliceerd op het Internet.

Resultaten
Het resultaat van dit onderzoeksproject is de syllabus Slow Motion en het bijbehorende beeldmateriaal. Dit product is te vinden op: www.psychfysio.nl/tai chi.asp. De syllabus bevat de volgende onderwerpen:
• korte inleiding over Tai Chi
• de verschillen tussen de oosterse filosofie en de westerse denkwijze met betrekking tot bewegen
• evidence-based indicaties voor het gebruik van Tai Chi
• geschikte motorische leertheorie
• aanwijzingen bij het beeldmateriaal

Het beeldmateriaal dat aangeboden wordt op de site, bestaat uit twee verschillende opnames. Eén opname bevat instructies die in beeld komen, voorafgaand aan de oefening. Het wordt aanbevolen deze eerst te bestuderen. Na de opname met instructie, kan worden verder gegaan met de versie zonder instructie. Deze opname kan later in het traject worden gebruikt. Het beeldmateriaal bestaat uit:
1. Warming-up
2. Basisoefening
3. Ketting 1
4. Ketting 2
5. Loopoefening
6. Loopoefening in combinatie met handbeweging
7. Cooling-down
Conclusie
Om Tai Chi toegankelijk te maken voor fysiotherapeuten, is gekozen voor de ontwikkeling van een zelfstudie, genaamd Slow Motion. Dit zelfstudieprogramma is gratis beschikbaar op Internet voor geïnteresseerde fysiotherapeuten.

De oorsprong en de geschiedenis van Tai Chi is een complex verloop van allerlei verschillende verhalen. Er zijn een aantal verschillende stijlen van Tai Chi, die vernoemd zijn naar de families die ze beoefenden.
De traditionele ideeën achter Tai Chi zijn anders dan de manier waarop westerlingen kijken naar bewegen. Men is van mening dat Oosterse filosofieën gebaseerd zijn op een grondige kennis van het menselijk lichaam en daarom denkt men nu dat vele ideeën die aan Tai Chi ten grondslag liggen niet tegenstrijdig zijn met de Westers visie, maar er juist een aanvulling op vormen" (Davies, 2007). Er zijn dus wel degelijk verschillen tussen de twee visies, maar tegelijkertijd kunnen ze elkaar verrijken.

Onderzoek heeft laten zien dat Tai Chi kan worden toegepast bij verschillende aandoeningen aan het houdings- en bewegingsapparaat, cardiovasculaire systeem en bij psychosomatische klachten. Tai Chi blijkt een goede manier van ontspanning te zijn bij patiënten die stressgerelateerde klachten aangeven (Norlander, 2002). Ook worden er positieve effecten gevonden bij pijnklachten, hart- en longfunctie en spierkrachttraining (Klein 2004, Verhagen 2004, Li 2001, Qin 2005). Dit is echter maar een selectie van de indicaties die zijn onderzocht in dit project.