Samenvatting

Samenvatting

Binnen de dagbehandeling van 0 tot 7 jaar in Goirle bleek voor kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis, behoefte te zijn aan een emotietraining.
Er is een bestaande emotietraining voor kinderen met sociaal emotionele problemen binnen de dagbehandeling. De vraag vanuit Kompaan is om deze zo aan te passen dat deze geschikt wordt voor kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis. De probleemstelling is daarom als volgt geformuleerd: Hoe wordt de emotionele ontwikkeling van kinderen van 0 tot 7 jaar met een pervasieve ontwikkelingsstoornis bevorderd?

Om een antwoord te krijgen op de probleemstelling is er eerst literatuuronderzoek gedaan. Daarbij is gebleken dat een pervasieve ontwikkelingsstoornis inhoudt dat de stoornis doordringt in alle ontwikkelingsgebieden van een persoon. Hieronder valt de stoornis autisme. Iemand met autisme heeft een stoornis in het contact, in communicatie en taalgebruik, in voorstellingsvermogen, heeft een opvallen beperkt gebied van belangstelling in interesses en heeft vaak herhaling van gedragspatronen. Autisme kent verschillende vormen, die elk hun specifieke kenmerken hebben.
Er is onderzoek gedaan naar: Wat emoties inhouden, hoe deze in het menselijk lichaam werken en er is gekeken naar de emotionele ontwikkeling zowel bij kinderen met autisme als kinderen zonder autisme. Er zijn vier basisemoties: Bang, boos, blij en verdrietig.
Emoties worden gevormd door een combinatie van een fysiologische reactie, een gezichtsuitdrukking en een beoordeling van een reactie. De verschillende volgorde is waarschijnlijk afhankelijk van de emotie, zodat het voor kan komen dat de beoordeling in sommige gevallen voor de emotie kan komen en in andere gevallen erna. Kinderen met autisme kunnen niet begrijpen of verklaren wat er in hun lichaam gebeurt. Hierdoor raken ze in paniek. Kinderen met autisme hebben moeite met het herkennen, benoemen en uiten van emoties. Gezichtsuitdrukkingen voor kinderen met autisme zijn onoverzichtelijk. Kinderen met autisme hebben een gebrekkige 'theory of mind' en daardoor hebben ze weinig zicht op hun eigen wensen, behoeften, meningen en gevoelens. Ze kunnen niet goed onder woorden brengen wat ze voelen. Tenslotte is er onderzoek gedaan naar welke voorwaarden een training moet hebben, wil men deze adequaat uit kunnen voeren. Tijdens een training moet vooral gelet worden op de groep, generaliseren van de geleerde vaardigheden, de ruimte, periode en ouders.
Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat de emotionele ontwikkeling van kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis gestimuleerd kan worden wanneer de activiteiten van de emotietraining gericht zijn op het herkennen, benoemen en laten zien van de vier basisemoties, bang, boos, blij en verdrietig.

Naast het literatuuronderzoek is er een praktijkonderzoek gedaan, waarbij acht experts op het gebied van autisme en/of emotionele ontwikkeling zijn geïnterviewd. Uit beide onderzoeken is naar voren gekomen dat de activiteiten afhankelijk zijn van het kind en de groep. Het is daarom belangrijk dat de pedagogische medewerker zich richt op het individuele kind en het kind aanbiedt wat het kind nodig heeft. Er zijn aanbevelingen gegeven (hoofdstuk 6) gericht op kinderen met autisme om zo de gebieden waar kinderen met autisme moeite mee hebben aan te pakken, zoals het bieden van structuur, visualisatie, herhalen, prikkelverwerking en samenwerking.
Op die manier kan het kind zich optimaal concentreren op de emotietraining en op die manier de emotionele ontwikkeling kan verbeteren.