Samenvatting

Deze scriptie is geschreven in het kader van mijn afstudeerstage aan de Fontys Hogeschool voor Pedagogiek te Tilburg. Het doel van het onderzoek is om in kaart te brengen in hoeverre het verwachtingspatroon van de maatschappij en ouders invloed heeft op het kind in de leeftijd 12, 13 en 14 jaar. Daarnaast is het de bedoeling dat aan de hand van dit onderzoek aanbevelingen gedaan kunnen worden naar het Informatiepunt Opvoeding en de middelbare scholen die hebben deelgenomen aan het onderzoek. De onderzoeksvraag luidt:

Welke invloed heeft het verwachtingspatroon van de maatschappij en de ouders op het kind in de leeftijd 12, 13 en 14 jaar en hoe kan het Informatiepunt Opvoeding ouders ondersteunen hier mee om te gaan?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden is de scriptie onderverdeeld in 8 hoofdstukken: In hoofdstuk 1 wordt de stageverlenende instelling en diens voorzieningen kort beschreven. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 beschreven hoe kinderen vroeger gezien werden en wat er in de tussentijd veranderd is. In hoofdstuk 3 wordt beschreven hoe de opvoeding en het gezin door de jaren heen veranderd is, waardoor dit komt en hoe de opvoeding en het gezin er vandaag de dag uit ziet. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 beschreven wat er in het kader van dit onderzoek onder de "maatschappij" verstaan wordt en wat het verwachtingspatroon van de maatschappij naar het kind inhoudt. In hoofdstuk 5 wordt als extra achtergrondinformatie besproken wat stress is, wat de oorzaken hier van (kunnen) zijn en welke gevolgen teveel verwachtingen en een te hoge druk op een kind kunnen hebben. Daarna volgt hoofdstuk 6 waarin de onderzoeksopzet van het onderzoek wordt besproken en toegelicht. In hoofdstuk 7 worden de resultaten uit het praktijkonderzoek onder 3 verschillende scholen (50 kinderen en 50 ouders) beschreven en hierop volgen de conclusies en aanbevelingen in hoofdstuk 8.

Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat volgens het kind de maatschappij en de ouders zeker een bepaalde invloed uitoefenen. De invloed van de maatschappij is volgens de kinderen groot omdat ze het belangrijk vinden wat andere mensen van hen denken en ze niet "buiten de boot" willen vallen. Hier maakt de maatschappij gebruik van op verschillende manieren. Kinderen willen liever niet anders zijn dan de rest en gedragen zich zoals iedereen zich gedraagt. Kinderen geven aan dat ze denken dat de maatschappij van hen verwacht dat ze zich houden aan algemeen geldende regels en gebruiken en dat "jezelf blijven" daarbij minder belangrijk is. Kinderen en ouders zitten niet op één lijn met betrekking tot de verwachtingen naar elkaar. Kinderen geven aan dat hun ouders vooral goede schoolresultaten en respect voor de ouder verwachten. Ouders geven aan dat ze het belangrijk vinden dat hun kind verantwoordelijkheidsgevoel heeft en rekening houdt met anderen. Het behalen van goede schoolresultaten wordt door de ouders dus niet als belangrijkste genoemd, terwijl kinderen dit wel zo ervaren. Opvallend is dat ouders zich niet bewust lijken te zijn van de "onbedoelde" druk die ze op hun kind leggen om goed te presteren.

Hieruit zijn de volgende belangrijkste aanbevelingen voor het Informatiepunt Opvoeding naar voren gekomen: ouders moeten bewust gemaakt van hun opvoedingsonzekerheid, de invloed van de media en de sociale omgeving, communicatieproblemen tussen ouder en kind, de verminderde zelfstandigheid van het kind, de verwachtingen die ouders hebben van zichzelf en de opvoedingsstijl die ze hanteren. Dit kan bewerkstelligd worden door middel van een themabijeenkomst voor ouders.

Aan de middelbare scholen die hebben deelgenomen aan het onderzoek worden de volgende aanbevelingen gedaan: een gesprek met 1e en 2e klassen over de werkdruk die de kinderen ervaren & mediavoorlichting aan de leerlingen zodat ze zich bewuster worden van de invloed die de media kan hebben op de kinderen.