Samenvatting

Dit onderzoek is een bijdrage aan het verbeteren van mijn onderwijspraktijk in het kader van mijn studie Master SEN gedragsspecialist. Als leerkracht van een onderbouwgroep op een Montessorischool aan de rand van de mooie Betuwe zie ik regelmatig kinderen in mijn groep die naar mijn idee nog niet adequaat kunnen reageren als zij zich in een lastige interactie bevinden met een groepsgenootje. Hoe zou ik als groepsleerkracht deze kinderen kunnen helpen? Wat maakt dat deze kinderen nog niet adequaat kunnen reageren en wat zou er nodig zijn om deze kinderen handvatten te verschaffen om zich weerbaar in een interactie te kunnen opstellen? Na het in beeld brengen van mijn verlegenheidsituatie volgende al snel een uitgebreid literatuuronderzoek. Ik heb gezocht naar informatie waarin mij duidelijk zou worden hoe je weerbaarheid kan versterken. Na het literatuuronderzoek kwam ik tot de conclusie dat weerbaarheid een observeerbare competentie is. Om deze competentie te ontwikkelen moet je enkele aspecten ontwikkelen, waaronder: zelfvertrouwen en zelfbeeld. De stap naar wat werkt wat doen andere professionals in de dagelijkse praktijk, was een logisch vervolg. Een breed scala van ideeën / methodieken is de revue gepasseerd. Opvallend was daarbij dat de relevante methoden gemiddeld starten vanaf de leeftijd 7 jaar en bovendien stellen deze methoden slechts een deelaspect van de competentie weerbaarheid aan de orde. De tijdens de studie onder de aandacht gebrachte psychofysieke competentietraining 'Rots en Water' gaf mij echter handvatten om gericht te kunnen werken aan aspecten van de competentie weerbaarheid. Deze methodiek komt tegemoet aan de brede ontwikkeling van het kind: leren met lijf, hart en hoofd en daarbij gericht zijn op jezelf en de ander. Waarbij ik wil vermelden dat ik de training inmiddels zelf aan den lijve heb ondervonden. Omdat de oudste kinderen uit mijn groep na de zomervakantie in een nieuwe groep komen en daar weer als jongsten zullen starten, leek het mij zinvol om juist met deze kinderen mijn praktijkonderzoek uit te voeren. Na het literatuur- en praktijkonderzoek kwam ik tot de volgende onderzoeksvraag:zie vraagstelling Gedurende zes weken heb ik Rots en Water-interventies gericht op het aspect 'vaardigheid' uitgevoerd. Het doel was dat het gevoel van vaardig zijn bij de kinderen toenam en dat daarmee hun zelfvertrouwen werd vergroot. Uiteindelijk kon in hun gedrag waargenomen worden dat hun weerbaarheid was toegenomen. De periode van de uitvoering van het plan van aanpak was een spannende en boeiende tijd. De kinderen waren betrokken bij de aangeboden leerstof. Beeldmateriaal, antwoorden op vragen en zichtbaar gedrag tijdens het uitvoeren van opdrachten gaf mij informatie of er sprake van verandering was. Het uiteindelijk interpreteren van de diverse gegevens maakt mij duidelijk dat de interventies een positief effect hebben. Het is moeilijker om 'hard te maken' dat de Rots en Water-interventies de onderzoeksgroep weerbaarder heeft gemaakt. Mijn voorlopige conclusie is dat de brede aanpak van deze methodiek invloed uitgeoefend heeft op het zelfvertrouwen en vaardigheden en daarom positieve invloed heeft op de competentie weerbaarheid