Samenvatting

Hoe kan een docent (hoog)begaafde onderpresteerders binnen het vwo herkennen en op welke manier wil deze groep leerlingen uitgedaagd worden, waardoor ze juist wel presteren op hun niveau? Dit is de praktijkvraag die volgt uit de aanleiding van dit onderzoek.
De onderzoeksgroep bestaat uit 100 leerlingen die in 2011-2012 gestart zijn in de gymnasium of
atheneum/havo brugklas, Van deze groep leerlingen is de schoolloopbaan in kaart gebracht en op basis van
capaciteitentesten, dto-score en basisschooladvies bepaalt of een leerling een onderpresteerder is. De
oorzaken van onderpresteren en de mate van uitdagen van de leerlingen zijn onderzocht door leerlingen, ouders een enquête te laten invullen en een aantal onderpresteerders te interviewen. Om de rol van de
docent bij het verminderen van het onderpresteren helder te krijgen, zijn ook vwo-docenten gevraagd een
enquête in te vullen.
Alleen de belangrijkste resultaten van dit onderzoek worden hier genoemd. 33% van de onderzoeksgroep
bleek namelijk een onderpresteerder te zijn, waarbij de oorzaak te vinden is in een combinatie van factoren.
Aangetoond werd dat onderpresteerders laag scoren opordelijkheid, emotioneel welzijn en motivatie. Ook is
gebleken dat de onderpresteerder behoefte heeft aan begeleiding en structuur en uitgedaagd wil worden door
een docent die orde houdt en een duidelijke, interessante uitleg geeft, actuele onderwerpen bespreekt en daarbij differentieert in tempo en verschillende werkvormen hanteert.
Als aanbeveling komt uit dit onderzoek naar voren dat het belangrijk is dat een school een gedifferentieerd
curriculum aanbiedt, waarbij per leerling gekeken wordt welke aanpassingen tot het beste resultaat leidt. De
begeleiding van de leerling neemt hier een belangrijke plaats in.