Samenvatting

Samenvatting: Wat is mijn onderzoeksvraag? In dit onderzoek ga ik antwoord geven op de volgende vraag: Hoe kan ik vanuit mijn rol als rugzakbegeleidster en intern begeleider (ib-er) voor de groepen 1, 2 en 3 voorwaarden scheppen, in het kader van burgerschap, waardoor de ouders van deze kinderen verschillen in gedrag van kinderen herkennen, erkennen én waarderen zodat het kind met gedragsproblemen en zijn/haar ouders zich veilig voelen binnen de groep en de school en anders durven zijn?
Welke werkwijze heb ik gekozen? Door in de probleemstelling mezelf vragen te stellen als: 'Wat vraagt de samenleving van ons met betrekking tot gedragsverschillen?' en 'Hoe gedraag je je dan als burger?' heb ik me verdiept in het begrip 'Burgerschap'. De wet op het burgerschap is immers ontstaan van uit de context dat de sociale binding in de samenleving niet verder mag afnemen maar juist moet toenemen (Bron et al, 2009). Binnen het aspect 'moreel burgerschap' vind ik letterlijk waarden terug die de basis vormen van mijn onderzoeksvraag; het positief waarderen van verschillen, het bevorderen van mogelijkheden van mensen en verantwoordelijkheid nemen.
Om achter de motieven van de directe omgeving van het kind met gedragsverschillen in hun benadering tot deze kinderen te komen, heb ik voor een onderzoeksmethode gekozen in de vorm van een enquete. Ik heb bij het samenstellen van de vragenlijsten rekening gehouden met een opbouw op basis van individuele en collectieve verantwoordelijkheid. Tevens heb ik onderscheid gemaakt tussen verschillende niveaus (school, gezin, maatschappij) waarbij ik door middel van diverse vragen een verbinding kan maken in het uitdragen van normen en waarden. Zo wil ik te weten komen wat kinderen en ouders van school verwachten en wat de school van ouders en kinderen verwacht met betrekking tot het omgaan van gedragsverschillen tussen kinderen én wat mijn specifieke rol daarbij is.
Een ander belangrijk onderdeel van de vragenlijst is de mate van betrokkeheid van de ouders. Betrokkenheid vraagt immers om bereidheid en het vermogen te participeren in onze samenleving. Met andere woorden: Willen ouders beter omgaan met gedragsverschillen tussen kinderen? Hoe luidt het antwoord op mijn onderzoeksvraag? Om conclusies te kunnen trekken heb ik de data-analyse omgezet in kansen en belemmeringen, die ik vervolgens uitwerk in concrete verbeterthema's: • Verbetering van de betrokkenheid van ouders door dialoog en informatievoorziening. • Verbetering van het beleid ten aanzien van burgerschap op school. • Verbetering van de rolinvulling van de leerkracht en interne begeleider. • Verbetering van de rolinvulling van ouders. De meest opvallende conclusie is dat ouders en leerkrachten willen dat er verandering plaatsvindt in het omgaan met gedragsverschillen tussen kinderen maar vinden het daarbij moeilijk om naar zichzelf te kijken. Daarnaast kunnen zij niet duidelijk aangeven wat er van hen wordt verwacht. Met deze verbeterthema's, die ik heb omgezet in concrete verbeteracties, bedenk ik oplossingen die bijdragen aan het omgaan met gedragsverschillen tussen kinderen. Deze thema's en acties garanderen echter geen verandering in attitude van ouders en leerkrachten. Samenvattend ben ik tot de conclusie gekomen dat ik, in mijn rol als rugzakbegeleidster en intern begeleider, alleen voorwaarden voor een veilige omgeving voor kinderen met gedragsverschillen kan scheppen, als ik in staat ben veranderingen op gang te brengen en dit proces van veranderen kan begeleiden. Het gaat hierbij om een verandering in het denken van ouders en leerkrachten, dat aanzet tot anders voelen én anders doen.