Samenvatting

Dit meesterstuk getiteld "Grip op leesbegrip" is het resultaat van een praktijkonderzoek op basis van persoonlijke handelingsverlegenheid, naar begeleiding van leerlingen in groep 7 die moeite hebben met begrijpend lezen. Het resulteert in een effectief blijkend groepsbegeleidingsplan gericht op expliciete instructie in leesstrategieën. De centrale onderzoeksvraag luidt: Hoe begeleid ik effectief een kleine groep leerlingen uit mijn groep 7 die uitvallen op begrijpend lezen, gebruikmakend van mogelijkheden en materialen die Nieuwsbegrip XL biedt? Uit literatuurstudie (van o.a. Förrer & Van De Mortel, 2010) blijkt dat begrijpend lezen een complex geheel is van factoren. De belangrijkste pijlers voor een goed leesbegrip zijn woordenschat / achtergrondkennis en vaardigheden om het metacognitieve proces te sturen ofwel het kunnen toepassen van leesstrategieën. Goed begrijpend-lees-onderwijs kenmerkt zich door: • Verlengde instructie binnen het Interactieve Gedifferentieerde Directe Instructiemodel • De leerkracht als lees-expert die via instructie en hardop denken zijn leesgedrag modelt en leerlingen bewust maakt van het metacognitieve proces • Rolwisselend leren waarbij de verantwoordelijkheid van leerkracht verschuift naar de leerling (GRRIM-model) • Expliciete instructie in een beperkt aantal lees-, sturings- en herstelstrategieën • Uitgebreide aandacht voor woordenschat en achtergrondkennis • Gebruiken van authentieke teksten die leerlingen aanspreken • Transfer van begrijpend-leesles naar teksten bij andere vakken. In dit onderzoek wordt een groepsbegeleidingsplan opgezet voor vijf zwakke begrijpend lezers uit groep 7 van de onderzoeksschool. Gedurende een interventietraject van twee maanden wordt remedial teaching gegeven gericht op leesstrategieën middels expliciete instructie, visualiseren, hardop denken, modeling en rolwisselend leren. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van strategielessen van NieuwsbegripXL. Toetsresultaten na afloop blijken positief waarmee de geboden begeleiding effectief is gebleken. De begeleide kinderen kunnen hardopdenkend het toepassen van leesstrategieën verwoorden. Doch de belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat door de geboden begeleiding de leerlingen (de tools voor) een meer actieve leeshouding hebben verworven in plaats van een tekst passief te ondergaan. Lezen is denken geworden. Als leerkracht heb ik grip gekregen op het begeleiden van zwakke lezers om hen tot een beter leesbegrip te laten komen