Samenvatting

Het onderzoek is voornamelijk gericht op de informatie die nodig is om de programmabegroting als sturingsinstrument te kunnen gebruiken. De eisen waaraan de programmabegroting moet voldoen, staan vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). De programma's worden ingedeeld volgens een vast stramien waarin drie vragen dienen te worden beantwoord. Dit zijn de zogenaamde W-vragen: "Wat willen we bereiken?", "Wat gaan we ervoor doen?" en "Wat mag het kosten?". Buiten de beantwoording van deze vragen om zijn gemeenten vrij om de programmabegroting in te delen.

Om goed op programma's te kunnen sturen is het van belang dat de gemeenteraad heldere en duidelijke beleidsdoelen formuleert. Hiervoor geldt dat de doelen SMART gesteld moeten worden, Deze letters staan voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. De doelstellingen kunnen meetbaar gemaakt worden door gebruik te maken van indicatoren die aan de te leveren prestaties worden gehangen. Op deze wijze komt de controlerende taak van de gemeenteraad goed tot zijn recht.

Met programmasturing wordt een samenhangende verzameling van inspanningen bedoeld die gericht is op het bereiken van (maatschappelijke) doelen en effecten. Het onderzoek naar programmamanagement gaat over de manier van werken die noodzakelijk is om op samenhang te kunnen sturen. Programmamanagement kan binnen de gemeentelijke overheid op drie verschillende niveaus in de organisatie worden ondergebracht, te weten: op het niveau van de beleidsmedewerker, op het niveau van het afdelingshoofd of naast de organisatie door het aantrekken van een programmadirecteur. Bij de eerste twee mogelijkheden kan aansluiting gezocht worden bij de huidige organisatiestructuur, bij de laatste optie ontstaat er naast de huidige organisatie een programmastructuur.

De conclusie van het onderzoek naar programmamanagement in relatie tot de programmabegroting is dat invoering van programmamanagement leidt tot verbetering van de programmabegroting voor zowel de raad als de ambtelijke organisatie. De raadsleden versterken hiermee hun kaderstellende rol en kunnen ook hun controlerende taak beter uitvoeren. Door het aanwijzen van een politiek en een inhoudelijk verantwoordelijke per programma wordt gewaarborgd dat er afstemming wordt bereikt tussen de politieke beleidsdoelstellingen en de in te zetten ambtelijke productie. Het nog in te voeren resultaatgerichte model sluit aan op programmatisch werken, waarbij de nadruk wordt gelegd op het realiseren van vooraf benoemde (maatschappelijke) effecten