Samenvatting

Vanaf de 17e eeuw is er discussie over schoolrijpheid. Nog steeds is er geen eensgezindheid hierover. Noch over het concept, noch over onderwijsveranderingen die een ononderbroken ontwikkeling tot stand brengen. Ondanks het protocol voor een betere doorstroming naar groep 3 bij ons op school, wordt er nog steeds een kloof ervaren tussen groep 2 en 3. Dit onderzoek laat zien wat kan helpen om de kloof naar het ‘schoolse leren’ te verkleinen. Tijdens de nulmeting, door middel van interviews, onderzoek ik of leerlingen naar groep 3 willen. Hierbij vraag ik naar de reden waarom ze dat wel of niet willen. Elf van de vierentwintig leerlingen van groep 2 geven aan niet naar groep 3 te willen. Ze vinden het spannend, voelen ‘kriebels’ in hun buik en zijn bang voor het onbekende. Interviews met ouders over de situatie, waarvan ze denken dat hun kinderen deze als spannend ervaren, geven vergelijkbare resultaten. Niet bij iedereen is deze spanning gezond, mogelijk kan er worden gesproken over negatieve spanning, met andere woorden stress. Ik bekijk de kloof niet als een spannende gebeurtenis die ik moet oplossen, maar als een spannende gebeurtenis waar ik kinderen bij kan helpen mee om te leren gaan. Hoe kan ik kinderen helpen de balans te vinden tussen de negatieve spanning van het onbekende en de positieve spanning van nieuwe leerervaringen om overgangsstress te voorkomen? Met behulp van een vragenlijst voor collega-scholen heb ik geïnventariseerd wat zij doen om de overgang tussen groep 2 en 3 te verkleinen. Een voorbeeld van een praktische aanpassing voor het versoepelen van de overgang zijn oefenmomenten. Onbekende situaties kunnen hierdoor herkenbare situaties worden. In overleg met de focusgroep is besloten te gaan werken met oefenmomenten van kenmerkende situaties in groep 3. Door middel van interviews bij de leerlingen van groep 3, heb ik een inventarisatie kunnen maken van kenmerkende situaties die negatieve spanning opleveren in hun leerjaar. Gymmen in de grote gymzaal, werken aan de weektaak aan de ‘grote’ tafels, computeren en samen spelen in de hoeken van groep 3 zijn momenten waarop groep-2-leerlingen kennis kunnen maken met de ‘onbekende’ omgeving van het derde leerjaar. De oefenmomenten ervaren de leerlingen van groep 2 als positief. Van eerst dertien van de vierentwintig leerlingen in november 2013 willen nu, mei 2014, twintig van de vierentwintig leerlingen naar groep 3. Ze weten nu wat er boven aan de trap gebeurt en hebben zin om naar groep 3 te gaan