Samenvatting

In het kader van het afstuderen aan de opleiding Bouwkunde aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) is er onderzoek gedaan naar schoolgebouwen in Ghana. De hoofdvraag van de afstudeeropdracht luidt als volgt: ‘’ Hoe kan een school in het zuiden van Ghana, met de plaatselijke middelen, zelfvoorzienend en weersbestendig worden gebouwd?’’. Hierbij ligt de nadruk op het inzichtelijk krijgen van de huidige slechte bouwkwaliteit om zodoende een concept te ontwikkelen voor betere schoolgebouwen.
Om deze vraag te beantwoorden zijn er deelvragen opgesteld om inzicht te krijgen in de beschikbare materialen en de gebruikte methodes. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om het schoolgebouw zelfvoorzienend te maken.
Uit onderzoek blijkt dat het belangrijk is om het schoolgebouw te voorzien van een waterkerende fundering. Dit kan gerealiseerd worden door het toepassen van twee lagen waterkerende folie. Tevens is het belangrijk om het gebouw te voorzien van onderhoudsarme materialen. Na de bouw van de school is er weinig tot geen budget beschikbaar om onderhoud uit te voeren. Tijdens het veldwerk is gebleken dat veel gebouwen toe zijn aan een onderhoudsbeurt. Een belangrijk streven is dat er weinig tot geen onderhoud gepleegd hoeft te worden aan het schoolgebouw. Om het schoolgebouw financieel haalbaar te maken is het belangrijk dat plaatselijke materialen worden toegepast. Om de kwaliteit hiervan te waarborgen is het relevant dat de materialen op de juiste locatie worden ingekocht en eventueel zelf worden geproduceerd. Daarom moeten op de bouwlocatie de werkzaamheden, door de voormannen, in de gaten worden gehouden zodat deze op de juiste manier worden uitgevoerd. Om een beeld te scheppen van de uit te voeren werkzaamheden is er een uitvoeringsplan opgesteld waar door middel van 3D-beelden de werkzaamheden worden uitgelegd. Daarnaast is één van onze speerpunten om een zelfvoorzienend gebouw te ontwerpen. Het streven is dat het concept overal in Ghana geplaatst kan worden, ook daar waar geen stroomvoorzieningen zijn. Om dit te bewerkstelligen is het belangrijk dat er zonnepanelen worden toegepast. Tevens is er een tekort aan water in Ghana. Om dit op te lossen wordt het hemelwater opgevangen, gefilterd en opgeslagen. Dit kan gebruikt worden voor sanitaire en agrarische doeleinden. Het wordt niet aangeraden dit te gebruiken als drinkwater omdat het filter niet toereikend is om alle bacteriën en kleine deeltjes te verwijderen.
Na het onderzoek zijn alle resultaten verwerkt in een ontwerp. Om tot dit ontwerp te komen zijn er eerst drie voorontwerpen gemaakt waaruit vervolgens de beste punten zijn meegenomen in het definitieve ontwerp. Alle ontwerpkeuzes die zijn gemaakt tijdens het proces worden besproken in de scriptie. Om er zeker van te zijn dat het definitieve ontwerp door ongeschoolde werklieden gemaakt kan worden is er een uitvoeringsplan gemaakt die zijn versterkt met 3D-beelden. Om erachter te komen of het uitvoeringplan volledig is, is er een praktijkonderzoek uitgevoerd om te kijken of alle stappen volledig beschreven staan. Daarnaast is aan Stichting Bouwen gevraagd om met hun kennis van bouwen in Ghana naar het uitvoeringsplan te kijken. Al deze opmerkingen zijn meegenomen in het definitieve uitvoeringsplan.