Samenvatting

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vertegenwoordigt de belangen van Nederlandse gemeenten. Dit
gebeurt op allerlei gebieden waaronder op het gebied van Europese en internationale vertegenwoordiging. De
belangenbehartiging in Europa wordt door de directie Europa gefaciliteerd. De invloed van Europa op Nederlandse
gemeenten staat niet centraal bij alle gemeenten, hierdoor blijven mogelijkheden onbenut. De doelgroep bestaat
uit alle Nederlandse gemeenten, maar in werkelijkheid wordt daar maar een deel van bereikt omdat deze
gemeenten zich hebben aangesloten bij het netwerk van de directie Europa. Mogelijke oorzaken hiervoor zijn het
beeld van de doelgroep bij het thema Europa en de dienstverlening en communicatie op dit gebied en de manier
waarop de activiteiten worden ingezet door de directie.
Dit onderzoek naar de communicatiemiddelen en activiteiten van de directie Europa leidt tot betere afstemming
van dienstverlening en informatievoorziening. Met als doel het netwerk te verbreden, de producten en diensten in
beeld brengen en het thema Europa op de agenda zetten bij de gemeenten.
Met literatuurstudie en een intern vraaggesprek zijn de huidige activiteiten en communicatie geanalyseerd.
Vervolgens is het externe onderzoek naar het beeld van de doelgroep hierover uitgevoerd, door middel van
telefonische interviews bij twintig gemeenten. Deze gemeenten fungeren als peiling voor de hele doelgroep.
Uit deze gesprekken is naar voren gekomen dat Europa op verschillende manieren leeft bij gemeenten, zoals in
Europese netwerken en overheidsstructuren, samenwerkingsverbanden met partnergemeenten in de Europese
Unie, samenwerking tussen steden en universiteiten, Europese fondsen en subsidiemogelijkheden. Daarnaast
worden thema's als energie, werelderfgoed, het sociale vlak en grensoverschrijdende samenwerking genoemd.
Ook komt naar voren dat de directie Europa niet de enige informatiebron is bij vraagstukken op Europees of
internationaal niveau, dan richten gemeenten zich ook tot regionale verbanden, collega-gemeenten en externe
adviesbureaus. Verder wordt de dienstverlening van de directie goed beoordeeld, maar gemeenten geven aan dat
het netwerk uit te breiden is en dat door interactie meer betrokkenheid gecreëerd kan worden. Verder geven ze
aan dat ze een beter beeld van de belangenbehartiging zouden wensen door een proactieve informatievoorziening.
Ook de communicatie wordt gewaardeerd. De gemeenten vinden de nieuwsbrief effectief, maar ze geven de
voorkeur aan persoonlijke informatievoorziening, ook om invulling te geven aan het platform.
Dit betekent dat er een breed palet met thema's leeft en hier kan de directie op inspringen om het netwerk te
verbreden. Ook moet de directie Europa de expertise over gaan brengen bij gemeenten die de dienstverlening nog
niet gebruiken. De producten en diensten kunnen duidelijker voor het voetlicht gebracht worden door deze op de
behoeften van de doelgroep aan te laten sluiten. Door de doelgroep proactief te benaderen kunnen kansen om het
netwerk uit te breiden benut worden. Verder kan de interactie met de gemeenten ervoor zorgen dat de agenda's
van gemeenten met Europa verbonden worden. De nieuwe en bestaande doelgroep vereisen een eigen aanpak.
Een eerste stap is het proactief benaderen van de nieuwe contacten met een mailing en werkbezoeken. Dan de
behoeften van de gemeenten achterhalen en vervolgens de doelgroep op thematisch niveau benaderen.
Bijvoorbeeld door het organiseren van een bijeenkomst over grensoverschrijdende samenwerking voor
grensgemeenten, een debat over de behoeften van deze groep en het platform invullen door bijeenkomsten te
organiseren. Maar ook de communicatie meer dan nu richten op de doelgroep met een thematische nieuwsbrief.