Samenvatting

Dit document met de titel 'Publieke gezondheid nieuwe stijl: informatie van de GGD als grondstof voor sociale innovatie' geeft Menno van der Horst antwoord op de vraag: 'Hoe kan de samenleving de publieke gezondheid zo goed mogelijk zelf bewaken, beschermen en bevorderen, ondersteund door middel van informatie van de GGD Haaglanden?'. Menno is deeltijdstudent aan de opleiding Business IT & Management aan De Haagse Hogeschool en is werkzaam voor de gemeente Den Haag als informatie-analist voor GGD Haaglanden. De aanleidingen voor dit onderzoek zijn demografische ontwikkelingen, de wens van het Kabinet om dienstverlening dichter naar burgers toe te brengen, de actievere houding van inwoners om maatschappelijke problemen aan te pannen, verandering van dienstverlening van de overheid door de financieel-economische crisis en de razendsnelle ontwikkelingen in de ICT.

In opdracht van de Chief Information Officer (CIO) van de gemeente Den Haag en onder begeleiding van de GGD en het eSociety Instituut is in een half jaar tijd kwalitatief, exploratief onderzoek gedaan. Door middel van literatuurstudie en interviews met professionals in de publieke en preventieve zorgsector zijn de gegevens verzameld en gebruikt voor het opstellen van scenario’s.

Ontwikkelingen die relatie hebben tot de onderzoeksvraag en relevant zijn voor de GGD zijn: de actievere rol van inwoners en tegelijkertijd de meer faciliterende rol van de overheid, de veranderende manier van dienstverlening door de overheid en de continue verbondenheid van mensen door middel van technologie.

De GGD kan inwoners in staat stellen zelf een actieve bijdrage te leveren aan de publieke gezondheid. Inwoners moeten worden gefaciliteerd door gegevens beschikbaar te stellen waarmee inwoners zelf risico's of bedreigingen voor de volksgezondheid kunnen ontdekken. Daarnaast zal er op gegevensniveau een verband moeten worden gelegd tussen risico’s en bedreigingen, symptomen en kenmerken daarvan en de tegenmaatregel(en) die de GGD adviseert. Wanneer inwoners risico's kunnen herkennen en weten welke maatregelen ze kunnen nemen zijn ze in staat een bijdrage te leveren aan de publieke gezondheid. De bestaande informatievoorziening zal moeten worden aangepast zodat gegevens automatisch kunnen worden verwerkt en gepubliceerd. Tijdens het verwerken zullen de gegevens worden geanonimiseerd en worden er semantische verbanden gelegd tussen risico's, symptomen en advies. Dit proces van verwerken en openbaar maken moet worden ingebed in de organisatiestructuur. Bovendien moet de organisatie open staan voor haar nieuwe, faciliterende rol in netwerken, moet ze bereid zijn om te leren van initiatieven van anderen en zal ze medewerkers de ruimte moeten geven om sociale innovaties te ondersteunen.

Een belangrijke doelgroep van de GGD zijn de sociaal kwetsbaren. Daarvan kan worden geconcludeerd dat zij zelf niet actief kunnen of willen bijdragen aan de publieke gezondheid. Door sterke schakels in hun netwerk te faciliteren, kunnen zij in een eerder stadium worden geholpen. Op die manier kan worden voorkomen dat ze afglijden naar meervoudige problematiek.

Dit onderzoek bevat een implementatieplan dat handvatten biedt om de kansen te benutten, door informatie en de informatievoorziening op een strategische manier in te zetten voor de publieke gezondheid.