Samenvatting

De vraagstelling van dit onderzoek is:
Wat is het belang van nieuwswijsheid, in het bijzonder voor MBO jongeren, en hoe kan de adviseur “jongeren en nieuws" van de NOS daar invulling aan geven door middel van het ontwikkelen en organiseren van educatieve activiteiten en projecten?
Nieuwswijsheid is het beschikken over kennis, vaardigheden en gedrag om nieuws in een context te kunnen plaatsen en dit te kunnen beoordelen vanuit een kritische houding, zodat men het eigen gedrag kan bepalen.
Iedereen moet nieuwswijs zijn omdat men anno 2009 in een informatiesamenleving en kenniseconomie leeft die dat vereist. Door de opkomst van informatie en communicatietechnologieën is er geen duidelijke kennisautoriteit meer aanwezig. Het is dus van belang dat men dat beseft en dat men dus opzoek zal moeten gaan naar de waarheid (of meer stukken van de waarheid) om tot een oordeel te kunnen komen.
De werking van de journalistiek is hierdoor ook veranderd. Door de nieuwe mogelijkheden op het gebied van digitale media kan iedereen participeren, is de snelheid van nieuws vergroot, maar tegelijkertijd de kwaliteit ook verlaagd. Het is daarom van belang om te weten hoe nieuws werkt en gemaakt wordt.
De NOS onderneemt een aantal activiteiten in het kader van nieuwswijsheid zodat zij de jongeren kunnen laten inzien dat het belangrijk is om een goed geïnformeerde burger te zijn, zodat zij beter mee kunnen doen in de samenleving. Tegelijkertijd gebruikt de NOS nieuwswijsheid activiteiten om contact te leggen met jongeren. Zo heeft de NOS een adviseur jongeren en nieuws die het merendeel van deze activiteiten organiseert en jongeren in contact brengt met de journalisten van de NOS.
Jongeren moeten nieuwswijs zijn omdat zij niet weten hoe nieuws tot stand komt, hoe zij met informatie om moeten gaan en hoe zij daarop moeten handelen. Belangrijk is om te signaleren dat een van de zwaartepunten van nieuwswijsheid is het kunnen inschatten van waarde van informatie op objectiviteit en compleetheid. Iemand die nieuwswijs is oordeelt pas nadat hij/zij zich heeft geïnformeerd.
Het belang van jongeren om nieuwswijs te zijn is niet anders dan dat van ouderen. Simpelweg omdat nieuws tot iedereen komt en iedereen daar mee moet leren omgaan. Het is een soort basiskennis wat iedereen moet hebben. Weliswaar aangeleerd en uitgesplitst doordat het op verschillende niveaus moet worden afgestemd.
Tien adviezen
Vanuit het onderzoek zijn tien adviezen geformuleerd ten aanzien van drie elementen: Organisatie en werkwijze, (Nieuwe) Activiteiten en (Inhoudelijke) ontwikkeling van activiteiten 1. Definieer nieuwswijsheid en communiceer dit 2. Maak één projectplan met een begroting en communiceer dit 3. Stel één coördinator aan en een ondersteuner 4. Selecteer voor twee jaar partners in het onderwijs 5. Selecteer voor twee jaar partners als Stichting Krant in de Klas 6. Ontwerp een website als centraal punt van NOS Nieuws On Tour 7. School NOS medewerkers 8. Upgrade het NOS Adviespanel 9. Gebruik de Zigzag methode 10. Gebruik het leerschema