Samenvatting

Inleiding: Er is sprake van een hoge prevalentie van en risico op ondervoeding bij ouderen met dementie in verzorgingshuizen. De verwachte snelle toename van het aantal demente ouderen zal zorgen voor een groter aantal mensen met (risico op) ondervoeding onder deze groep. Preventie en behandeling van ondervoeding is noodzakelijk. Er is gebleken dat een verhoogde maaltijdambiance een positieve invloed heeft op de voedingsinname, voedingstoestand en kwaliteit van leven bij ouderen woonachtig in somatische verpleegafdelingen. In dit rapport staat de volgende probleemstelling centraal: Op welke wijze kan de ambiance bij eetmomenten worden verbeterd op de afdeling psychogeriatrie om de kwaliteit van leven van demente ouderen te verhogen en hun voedingstoestand te verbeteren? Methoden: Er wordt naar een antwoord op deze vraag toegewerkt door middel van literatuuronderzoek en praktijkonderzoek. Het literatuuronderzoek is voornamelijk uitgevoerd via Pubmed en moet het theoretisch kader van dit onderzoek vormgeven. Er wordt toegewerkt naar het opstellen van een protocol voor een verhoogde maaltijdambiance. Er is praktijkonderzoek gedaan om het protocol te laten aansluiten op wensen van de afdeling en van mantelzorgers, om het protocol op te stellen en om de implementatie van het protocol te testen. Ook is er praktijkonderzoek gebruikt voor het testen van het effect van werken met het protocol op de bewoners van afdeling. De voedingsinname, voedingstoestand en kwaliteit van leven waren hierbij de uitkomstmaten. Resultaten: Verschillende interventies in de maaltijdambiance lieten positieve resultaten zien in gedrag, voedingsinname, voedingstoestand en kwaliteit van leven. Een maaltijdsetting in family style is het meest geschikt voor de psychogeriatrische afdeling van de opdrachtgever. Bij de invoering van een nieuw voedingsbeleid moet rekening gehouden worden met deze weerstand. De strategie van het management moet worden aangepast aan de mate van weerstand bij de medewerkers. Tevens moet de kwaliteit worden gewaarborgd. Een hulpmiddel dat hierbij gebruikt kan worden is de PDCA-cyclus. Na de invoering van het protocol werd deze getest. De hoeveelheid gegeten voeding tijdens het diner was significant gestegen met 34 gram. Er werd geen toename in gewicht gevonden en de kwaliteit van leven leek licht toegenomen. Discussie en conclusie: De invoering van het ambiance verhogend voedingsbeleid is bevredigend verlopen en er wordt verwacht dat de kwaliteit van de uitvoering alleen nog maar zal stijgen. Met de stijging van deze kwaliteit zal er wellicht ook een stijging in voedingsinname, voedingstoestand en kwaliteit van leven te zien zijn. Echter, zeker is dit niet omdat er nog veel onduidelijk is omtrent de energiestofwisseling bij demente ouderen. De kennis op dit gebied zal door onderzoek moeten toenemen. Het ambiance verhogend voedingsbeleid kan een belangrijke bijdrage leveren aan de preventie van ondervoeding op de verpleegafdeling. De mogelijke bevordering van de kwaliteit van leven en voedingstoestand is een goed argument voor de borging van het ambiance verhogend voedingsbeleid. Invoering van het protocol maaltijdambiance op andere (psychogeriatrische) verpleegafdelingen binnen, maar ook buiten Florence, is aan te bevelen.