Samenvatting

Inleiding/probleemanalyse:
De prevalentie van obesitas bij kinderen neemt wereldwijd toe en vormt een ernstig gezondheidsprobleem. Het ontstaan van obesitas op kinderleeftijd heeft eerdere waarneming van cardiovasculaire risicofactoren tot gevolg, waaronder afwijkingen in cholesterolwaarden. In verband met de gevolgen van obesitas, onbekendheid over afkapwaarden van cholesterolwaarden bij kinderen in Nederland en het gegeven dat diverse factoren bij volwassenen geassocieerd worden met afwijkende cholesterolwaarden wordt in de huidige studie onderzoek gedaan naar gemiddelde cholesterolwaarden bij obese kinderen (totaal cholesterol [TC], Low-Density Lipoprotein Cholesterol [LDL-C] en High-Density Lipoprotein Cholesterol [HDL-C]) en de associatie met geslacht, leeftijd, etniciteit, Sociaal Economische Status (SES), Body Mass Index (BMI), middelomtrek (Waist Circumference, WC), hypertensie, insulineresistentie (IR), triglyceriden (TG) en vitamine D.
Methode
Met behulp van de databank PubMed zijn artikelen gezocht en middels titel en samenvatting op relevantie beoordeeld. De kwaliteit van de studies is beoordeeld aan de hand van een scorelijst (DB score), waarna resultaten in kaart zijn gebracht. Daarnaast zijn in deze retrospectief cross-sectionele studie data verzameld van 194 obese kinderen in de leeftijd van 8 t/m 18 jaar, die behandeld werden in het Medisch Centrum Slotervaart te Amsterdam. Hiervan zijn 127 kinderen meegenomen in de verdere analyse (39.4% jongens). Associaties zijn onderzocht met behulp van correlaties en multiple regressies met uitzondering van etniciteit, waar gebruikgemaakt is van de Mann-Whitneytoets en de onafhankelijke t-toets.
Resultaten:
Er zijn 41 relevante, voornamelijk cross-sectionele, studies geïncludeerd. Over de associatie van cholesterolwaarden met de factoren geslacht, leeftijd en vitamine D lijkt de huidige literatuur niet eenduidig. Verder is gebleken dat lagere TC en LDL-C waarden zwak tot matig sterk geassocieerd worden met ‘het blanke ras’, hogere SES, lagere BMI, lagere WC, afwezigheid van IR en lager TG. Daarnaast zijn hogere HDL-C waarden waargenomen bij blanke kinderen en kinderen zonder IR en met een lagere BMI, WC en TG. Over de associatie van HDL-C met SES lijkt geen eenduidigheid te bestaan en hypertensie wordt met geen van de cholesterolwaarden geassocieerd.
In de steekproef was het gemiddelde TC 4.28 mmol/L, LDL-C 2.69 mmol/L en HDL-C 1.19 mmol/L. Daarnaast correleerde TC significant met TG (r=0.468; P=0.000), LDL-C met het mannelijke geslacht (r=-0.196; P=0.027) en TG (r=0.486; P=0.000). HDL-C correleerde met leeftijd (r=-0.237; P=0.007), Z-BMI (r=-0.188; P=0.035), Z-WC (r=-0.362; P=0.000) en TG (r=-0.311; P=0.000). De aanwezigheid van hypertensie (r=-0.0191; P=0.032) en IR (r=-0.184; P=0.038) correleerde met lagere HDL-C waarden. Verder bleek dat Turkse kinderen gemiddeld een hoger TC en LDL-C hadden dan Marokkaanse/Egyptische kinderen en kinderen van overige/gemengde etniciteit (P<0.05). De verdeling van HDL-C verschilde tussen de Turkse en Nederlandse/Europese groep en HDL-C was bij Turkse kinderen gemiddeld lager dan bij overige/gemengde etniciteit (P<0.05). In de multiple regressie was TG significant (P<0.05) geassocieerd met alle cholesterolwaarden. Daarnaast waren leeftijd, WC en hypertensie significant geassocieerd met HDL-C, waarvan WC het sterkst (B=-0.201; P=0.012).
Conclusie:
Hoger TC en LDL-C en lager HDL-C zijn gerelateerd aan een hoger TG en Turkse etniciteit. Daarnaast is lager HDL-C gerelateerd aan een hogere WC. Deze factoren kunnen dus meegenomen worden bij het opstellen van een risicoprofiel voor afwijkende cholesterolwaarden.