Samenvatting

Aanleiding: Voor mensen met dementie is het begrijpen en uitvoeren van een test vaak een probleem. Wil een test betrouwbaar zijn dan moet het goed worden uitgevoerd. De onderzoeksvraag van deze literatuurstudie is: Welke meetinstrumenten zijn betrouwbaar bij ouderen met dementie om de balans en daarmee ook het valrisico in kaart te brengen. Het doel van deze studie is betrouwbare meetinstrumenten te vinden voor de balans en hiermee het valrisico te kunnen bepalen van ouderen met dementie. Naar aanleiding hiervan zouden er aanbevelingen gedaan kunnen worden aan fysiotherapeuten werkend in de verpleegsetting met dementerenden.
Methode: Er werd op systematische wijze gezocht in PubMed en PEDro met zoektermen gerelateerd aan dementie, meetinstrument, balans en valrisico. Inclusiecriteria waren mensen met een beperkte cognitie, artikel niet ouder dan 10 jaar, meetinstrument voor de balans en valrisico, Nederlands- of Engelstalig artikel, onderzoek met mensen en onderzoek betrekking tot betrouwbaarheid. Exclusiecriteria waren Parkinson, ziekte van Huntington, beroerte, multiple sclerose, HIV, veteranen, nieuwe heup of knie het afgelopen jaar, leeftijd onder de 55 jaar en delirium het afgelopen half jaar. De methodologische kwaliteit van de artikelen werd beoordeeld met een beoordelingschecklist voor diagnostische test studies.
Resultaten: Er zijn vier artikelen geïncludeerd. Er werden 15 meetinstrumenten gevonden. Van deze meetinstrumenten is de betrouwbaarheid vergeleken. Een aantal testen moet uitgevoerd worden op de NeuroCom Balance MasterTM, de relatieve betrouwbaarheid van deze testen varieerde van slecht tot uitstekend met een Intraclass Correlation Coefficient (ICC) van 0.019 tot 0.911. De Timed “Up & Go” Test met cognitieve taak en het onderdeel semi-tandem positie van de Short Physical Performance Battery waren niet uit te voeren voor een groot gedeelte van de participanten. De Berg Balance Scale had een uitstekende relatieve betrouwbaarheid (ICC=0.995) en een goede absolute betrouwbaarheid met een SEM van 0.97 en MDC van 1.92.
Conclusie: De meetinstrumenten die geschikt zijn op basis van een uitstekende relatieve en goede absolute betrouwbaarheid zijn de Timed “Up & Go” Test, de Figure-of-Eight Walk Test, de Berg Balance Scale en de 30 s chair stand test. Deze vier testen zijn betrouwbaar en worden aanbevolen voor het bijhouden van individuele prestaties van ouderen met dementie. Het blijkt belangrijk te zijn om bij de ouderen met dementie een fijne sfeer te creëren, de communicatie te optimaliseren door simpele commando’s te gebruiken en om te assisteren middels verbale cues of fysieke ondersteuning.
Samenvatting ook in het Engels.