Samenvatting

In 2018 is het nationaal programma ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’ (GHNT) gestart rondom het thema huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit programma is opgezet om de aanpak te verbeteren en huiselijk geweld en kindermishandeling terug te dringen. Het actieprogramma is opgebouwd aan de hand van drie actiepunten: geweld eerder en beter in beeld, stoppen en duurzaam oplossen en aandacht voor specifieke groepen. Vanuit dit nationale programma is er een regionaal programma opgezet om de drie actielijnen uit te zetten binnen iedere gemeente. Het regionale actieprogramma beschrijft de ambities van de regio Groningen betreft de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Door de gemeente Midden-Groningen is er een nulmeting gedaan middels een zelfscan met daarin kwaliteitsstandaarden. Naar voren is gekomen dat een aantal kwaliteitsstandaarden nog onvoldoende zijn binnen de gemeente rondom het thema huiselijk geweld en kindermishandeling. Duidelijk komt naar voren dat de gemeente Midden-Groningen problemen ervaart bij het samenbrengen van het vraag en aanbod rondom het thema huiselijk geweld en kindermishandeling. Hiermee wordt bedoeld de vraag vanuit de praktijkcontext en het aanbod van deskundigheid, methoden en interventies vanuit de hulpverlening. Een oorzaak hiervan kan zijn dat de professionals binnen de gemeente onvoldoende handvatten ervaren om de aanpak van kindermishandeling te verbeteren en terug te dringen zoals beschreven in het actieprogramma ‘GHNT’.

Binnen het onderzoek is er met name gericht onderzoek gedaan naar de werkwijze van de professionals binnen de vier sociale teams die de gemeente Midden-Groningen kent. De teams binnen de gemeente Midden-Groningen werken volgens de visie ‘sociale veerkracht’. Binnen deze visie is de inwoner aan zet en wordt er gestuurd op eigen autonomie en oplossingsgericht vermogen van de inwoners. Professionals werken systeemgericht en hanteren de gefaseerde ketenaanpak. Bij de gefaseerde ketenaanpak staat stabiele veiligheid centraal. De ketenbrede samenwerking met onder andere de politie, Veilig Thuis, sociale teams en bijvoorbeeld de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ), werken allen samen om de cirkel van geweld binnen een gezin te doorbreken. Er wordt een integraal veiligheidsplan opgesteld waarin de verschillende ketens risicogestuurd ter werk gaan. Van belang binnen deze aanpak is dat alle betrokken ketens hetzelfde standpunt aannemen ten aanzien van de veiligheid.
Binnen deze sociale teams werken verschillende professionals samen om de inwoners van de gemeente optimale ondersteuning te bieden in het kader van de WMO en de Jeugdhulp. De professionals die werkzaam zijn binnen de teams hebben verschillende functies. Zo zijn er gedragswetenschappers en casemanagers werkzaam binnen de teams en daarnaast ook maatschappelijk werkers en jeugdwerkers. Samen met de opdrachtgevers vanuit de gemeente Midden-Groningen is het onderzoek tot stand gekomen en hebben wij middels het Double Diamond Model (Van ’t Veer et al., 2020) onderzoek gedaan. Dit model kent vier fasen en binnen elke fase wordt gebruikgemaakt van een tool om tot meer resultaten te komen voor het vraagstuk. In overleg met onze opdrachtgever is besloten om inwoners niet te betrekken binnen het onderzoek wegens het korte tijdsbestek van het onderzoek en complexiteit van de casuïstiek.

In het onderzoek heeft het volgende vraagstuk centraal gestaan; Welke handvatten hebben de professionals binnen de sociale teams van de gemeente Midden-Groningen nodig om de aanpak van kindermishandeling te verbeteren en te verduurzamen?
Zoals eerder beschreven is dit vraagstuk onderzocht in verschillende onderzoeksfasen. Deze fasen hebben ontwerpeisen opgeleverd die uiteindelijk geleid hebben met een aantal aanbevelingen. Dit eindproduct is vormgegeven in een advies met daarin een aantal aanbevelingen voor de gemeente Midden-Groningen. Deze aanbevelingen moeten worden uitgezet tot concrete actiepunten om de huidige aanpak van kindermishandeling te verbeteren en te verduurzamen. Het verbeteren van deze aanpak zal leiden tot de bevordering van het sociaal functioneren van de inwoners binnen de gemeente Midden-Groningen.

Om de vraag en het aanbod beter samen te laten komen zijn er een aantal aanbevelingen opgesteld:

● Het verbeteren van de samenwerking met zowel interne als externe collega's en ketenpartners.
● Het bieden van meer scholing in de vorm van trainingen en cursussen aan de professionals die werkzaam zijn binnen de sociale teams.
● De visie van Sociale Veerkracht en de richtlijnen van het NJI beter implementeren binnen de werkwijze van de sociale teams.
● Het bijhouden van de sociale kaart en het hanteren van één duidelijk veiligheidsplan.
● In de werkgroep ‘huiselijk geweld en kindermishandeling’ inventariseren hoe de beleidsplannen vindbaarder en inzichtelijker gemaakt kunnen worden.
● Meer aandacht voor inzichtelijk maken van specialisaties van de zorgaanbieders vanuit het Regionale Inkooporganisatie Groninger Gemeenten (RIGG) waarmee wordt samengewerkt vanuit de sociale teams.
● Inventariseren hoe succeservaringen met ketenpartners gedeeld kunnen worden.
● Het loket voor de inwoners zo inrichten dat het drempelverlagend is.

In hoofdstuk 1 van het onderzoeksverslag wordt een beschrijving gegeven van het eindproduct. Vervolgens zal in hoofdstuk 2 de context en de aanleiding beschreven worden. Hierin wordt een probleemanalyse beschreven op macro, meso en microniveau en wordt afgesloten met de doelstelling en aan welke beroepswaarden in dit onderzoek wordt voldaan. In hoofdstuk 3 wordt het proces beschreven dat is doorlopen om tot het ontwerpgerichte product te komen. Ten slotte staan in hoofdstuk 4 aanbevelingen, het implementatieproces en de inbedding binnen de gemeente Midden-Groningen beschreven.