Samenvatting

Dit rapport gaat over een onderdeel van het grootste rivierenproject in Nederland, namelijk het project Grensmaas. Ten behoeve van de uitvoering van het project en het behouden van werken zijn er door de Rijkswaterstaat vergunningen aan het Consortium Grensmaas verleend (bestuursrecht). In dit onderzoek wordt de bestuursrechtelijke zijde van overdracht van vergunningen en beheer op basis van de Waterwet onderzocht. Dit onderzoek gaat in op drie onderdelen van het project die zullen worden overgedragen aan een eindbeheerder, namelijk: de civiele werken, de dekgrondbergingen en de rivierverruiming met de vegetatie. Om dit te realiseren zal de volgende vraagstelling worden beantwoord:
Welk advies kan er aan Rijkswaterstaat, afdeling vergunningverlening, worden gegeven omtrent het vastleggen van het beheer (in vergunningen of anderszins) van de overgedragen werken/gebieden door het Consortium Grensmaas aan de eindbeheerders van het cluster Borgharen, zodat de overgedragen werken/gebieden, op de gewenste wijze beheerd en onderhouden worden/blijven om zo de veiligheid te borgen op grond van de vergunningen, voorschriften en de resultaten van de interviews met de medewerkers van de afdeling vergunningen van Rijkswaterstaat.

Uit de interviews is op een duidelijke wijze naar voren gekomen dat met het veiligheidsniveau, de hoogwaterveiligheid van 1 op 250ste wordt bedoeld. Dit betekent voor het project Grensmaas, dat de kans op overstroming van de clusters wordt vermindert met 1 op de 250 jaren. De afdeling vergunningverlening wil de veiligheidsniveau dat is verwezenlijkt met het project Grensmaas borgen in de vorm van een beheersplan in vergunningen. Voor de afdeling vergunningverlening is dit de gewenste manier, omdat ze op deze wijze in samenwerking met afdeling handhaving controle kunnen uitvoeren op basis van de Waterwet. Ook de vegetatie zou door middel van een vergunning geregeld kunnen worden. De vegetatie kan in de vegetatielegger vastgelegd kunnen worden, echter zou dit betekenen dat Rijkswaterstaat de benodigde ingrepen zou moeten verrichten op het beheersgebied van Natuurmonumenten door middel van de gedoogplicht op basis van de Waterwet. Om de veiligheid te borgen door middel van mondelinge afspraken zou ook een mogelijkheid kunnen zijn, echter wanneer een der partij zich niet aan de afspraken zou houden kan er vanuit handhaving ook niet worden ingegrepen. Mondelinge afspraken zou ervoor zorgen dat de afdeling handhaving buiten beschouwing zal worden gelaten. Hierdoor is deze manier minder gewenst bij de geïnterviewde. Een overeenkomst met Maaswerken zou ook een mogelijkheid kunnen zijn. Alleen zou de juridische aspecten vooralsnog bij de afdeling vergunningverlening geregeld moeten worden. De onderdelen dekgrondberging valt onder de Bbk, hiervoor is geen vergunning van toepassing.

De vergunning wordt onder vijf eindbeheerders verdeeld. Dit is Rijkswaterstaat voor de rivierverruiming, Natuurmonumenten voor de dekgrondberging en natuurinrichting eindplan (natuurbeheer), Gemeente Maastricht voor vier onderdelen, Energieleverancier voor één onderdeel en Waterschapbedrijf Limburg voor één onderdeel. Door middel van gesprekken kunnen de eindbeheerders op de hoogte worden gesteld, dat de overdracht zal gaan plaatvinden en dit onderling af te stemmen. De onderdelen die de eindbeheerders onder beheer zullen krijgen, zoals dit ook is aangegeven in de uitvoeringsovereenkomst tussen het Consortium Grensmaas en Rijkswaterstaat Maaswerken. Vervolgens kan de vergunning van 2006 worden ingetrokken en volgens de onderdelen die de eindbeheerders zullen beheren een nieuwe vergunning te verlenen.
Voor het onderdeel dekgrondberging adviseer ik dat er door Natuurmonumenten een melding wordt gedaan bij Rijkswaterstaat afdeling vergunningverlening ten behoeve van de administratieve wijziging van de tenaamstelling. Er is, zoals hiervoor ook aangegeven, gekozen voor deze vorm van overdracht, omdat Natuurmonumenten grondeigenaar is van hetgeen dat zij zullen beheren. Om de rivierstroken weer onder beheer te kunnen krijgen kan vanuit Rijkswaterstaat door middel van een ter kennis name gericht aan het Consortium Grensmaas de bruikleen overeenkomst worden ingetrokken. Zodat de rechten van de rivierstroken weer overgaan naar Rijkswaterstaat. De vegetatie kan effectief worden geborgd in de vorm van een vergunning die is opgesteld naar ruwheid en (meng)klasse. Op deze manier kan de afdeling vergunningverlening de vegetatie beheren alsook monitoren.