Samenvatting

De dubbele vergrijzing en het toenemen van de gemiddelde levensduur van mensen met psychiatrische ziekten zorgen ervoor dat een steeds grotere groep mensen met psychiatrische aandoeningen ook somatische zorg nodig heeft. Door de veranderingen die afgelopen jaren plaatsvonden in de geestelijke gezondheidzorg (GGZ), komt deze groep mensen in het verpleeghuis terecht. In de praktijk blijkt dat de bewoners met psychiatrische aandoeningen een andere zorgvraag hebben. Het is echter onduidelijk hoe er in het verpleeghuis zorg op maat geleverd kan worden aan deze doelgroep. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in wat er volgens het verzorgend personeel nodig is om zorg op maat te verlenen aan de gerontopsychiatrische bewoners wonende in Ten Anker van Stichting Voor Regionale Zorgverlening (SVRZ).

Dit betreft een kwalitatief praktijkgericht onderzoek. Aan de hand van een topiclijst zijn er zes semigestructureerde interviews afgenomen onder verzorgenden en helpenden werkzaam op de afdelingen Eendracht, Veerdam en Hoge Wal van Ten Anker. De interviews zijn getranscribeerd en vervolgens geanalyseerd met kwalitatieve analysetechnieken gebaseerd op de methode zoals beschreven in Verhoeven (2014).

De respondenten geven aan dat zij het aantal gerontopsychiatrische bewoners in het verpleeghuis zien toenemen. De gerontopsychiatrische bewoners hebben een andere zorgvraag maar er is geen zorgaanbod dat daarop aansluit. Om zorg op maat te kunnen verlenen heeft het verzorgend personeel meer kennis nodig over psychiatrische aandoeningen. Ook zou het verzorgend personeel meer begeleiding en ondersteuning willen in de vorm van omgangsadviezen. Daarnaast wordt aangegeven dat kleinschalige woningen geschikter zouden zijn voor de gerontopsychiatrische bewoners. De SVRZ zou bij de plaatsing van gerontopsychiatrische bewoners beter moeten kijken naar welke afdeling aansluit bij de bewoner. Bovendien zou er naar een samenwerkingsvorm met een psychiatrische instelling gezocht kunnen worden. Ook een multidisciplinair team zou het verzorgend personeel kunnen ondersteunen. Daarnaast moet het verzorgend personeel meer tijd krijgen om extra aandacht te kunnen geven aan deze doelgroep. Tenslotte zou een zorgprogramma of richtlijn gerontopsychiatrie in het verpleeghuis gewenst zijn om extra handvaten te bieden.

De resultaten van het onderzoek tonen veel gelijkenissen met de bestaande literatuur. Toch zijn er enkele opvallende verschillen. De respondenten geven aan dat kleinschalige woongroepen nodig zijn om zorg op maat te verlenen aan de gerontopsychiatrische bewoners. Dit wordt in de literatuur niet genoemd. Daarnaast werden de voor- en nadelen van het clusteren van problematiek uit de literatuur niet genoemd in de interviews.

Om zorg op maat te kunnen verlenen aan de gerontopsychiatrische bewoners moet de kennis van het verzorgend personeel vergroot worden door middel van scholing. Daarnaast moet er meer structuur geboden worden door bijvoorbeeld kleinschalige woongroepen op te richten voor deze doelgroep. Ook is er extra personeel en/of tijd nodig om extra aandacht te kunnen geven aan deze groep bewoners. Op basis van dit onderzoek worden er aanbevelingen gegeven met betrekking tot scholing, intervisie, het creëren van structuur, plaatsen van bewoners en het aannemen van medewerkers met ervaring in de GGZ. Tevens worden er aanbevelingen gedaan aan de opleiding tot verzorgende en helpende en voor vervolgonderzoek.