Samenvatting

AANLEIDING: Volgens verschillende onderzoeken kan de medicatieveiligheid verbeterd worden. Er worden regelmatig fouten gemaakt. Alle medicatiefouten dienen gemeld te worden bij de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR). Een aantal van de veel voorkomende fouten is het gereedmaken van een verkeerde dosis en reken-, oplos en etiketteerfouten. Tevens zijn de laatste jaren verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de rekenvaardigheid van verpleegkundigen (in opleiding). Hieruit blijkt dat het met de rekenvaardigheid slecht gesteld is. Aangezien rekenvaardigheid op de HZ University of Applied Sciences te Vlissingen enkel in het eerste jaar getoetst wordt, is het onbekend in hoeverre de studenten hier nog bekwaam in zijn op het moment van afstuderen.

METHODE: Het betreft een kwantitatief onderzoek, waarbij, onder toezicht, een enquête en rekentoets zijn afgenomen onder laatstejaars verpleegkundestudenten van de HZ (respons 37,5 procent). Hierbij is gewerkt volgens bestaande protocollen met betrekking tot het maken van toetsen. De gegevens zijn verwerkt met het programma ‘SPSS’ versie 21. RESULTATEN: De respondenten zijn in staat om gemiddeld 58 procent van de rekenvragen goed te beantwoorden. Slechts één respondent heeft de toets foutloos gemaakt. Tevens blijkt dat de meeste fouten worden gemaakt bij de onderdelen oplossen en verdunnen. De onderdelen waar de minste fouten worden gemaakt, zijn vochtbalans en medicatie (mg/ml). De studenten lijken zich wel bewust van de eigen rekenvaardigheid; gemiddeld tweederde schat dit goed in. Tot slot lijken enkele persoonlijke en externe factoren van invloed op de verpleegkundige rekenvaardigheid. Deze verschillen zijn echter niet significant.

DISCUSSIE: Vrijwel alle resultaten komen overeen met de gevonden literatuur. Echter zijn deze onderzoeken soms uitgevoerd onder verpleegkundigen die werkzaam zijn. Hierdoor kunnen niet alle resultaten met elkaar worden vergeleken. De betrouwbaarheid en validiteit zijn positief beïnvloed door de wijze van afname van het onderzoek, de waarborging van anonimiteit, het gebruik van een standaard meetinstrument en een Cronbach’s Alpha van 0,695. Echter was de respons te laag waardoor de resultaten niet generaliseerbaar zijn naar de gehele onderzoekspopulatie en is een vraag over BMI door de respondenten op verschillende manieren opgevat, dit bleek uit de zeer verschillende antwoorden die gegeven zijn. Uit deze vraag zijn dus geen conclusies te trekken. Deze punten hebben een negatief effect op de betrouwbaarheid en validiteit van het onderzoek.

CONCLUSIE: Op basis van de resultaten kan worden geconcludeerd dat de verpleegkundige rekenvaardigheid van laatstejaars HBO verpleegkundestudenten op de HZ matig is, maar dat zij over het algemeen wel inzicht hebben in hun eigen rekenvaardigheid. Daarnaast worden, in dit onderzoek, bij de onderdelen oplossen en verdunnen de meeste fouten gemaakt en bij vochtbalans en medicatie (mg/ml) de minste. Tot slot lijken enkele persoonlijke en externe factoren een rol te spelen bij de verpleegkundige rekenvaardigheid, maar deze verschillen zijn niet significant gebleken.

AANBEVELINGEN: Naar aanleiding van deze scriptie is het aan te bevelen om minimaal een keer per studiejaar het vak ‘verpleegkundig rekenen’ terug te laten komen in de opleiding Bachelor of Nursing. Deze lessen kunnen op maat worden aangeboden. Voor vervolgonderzoek wordt aanbevolen een grondig kwantitatief en kwalitatief onderzoek uit te voeren onder een grotere onderzoekspopulatie, zodat eventuele verschillen met betrekking tot persoonlijke en externe factoren beter onderzocht kunnen worden. Tevens kan dit onderzoek herhaald worden op een andere opleiding tot HBO verpleegkundige. Deze resultaten kunnen met elkaar worden vergeleken om te onderzoeken of dit het landelijke verpleegkundig rekenniveau is of alleen van de HZ. Tot slot kan kwalitatief onderzoek gedaan worden naar de lessen ‘verpleegkundig rekenen’.