Samenvatting

De inhoud van dit praktijkonderzoek richt zich op realiseren van een gerichte aanpak om agressie en geweld in het onderwijs binnen een Justitiële Jeugdinrichting te voorkomen. Leerkrachten werkzaam binnen Portalis, de interne school van Stichting Het Poortje Jeugdinrichtingen, hebben te maken met een uitdagende doelgroep en worden geconfronteerd met probleemsituaties welke met regelmaat leiden tot agressief en in enkele gevallen gewelddadig gedrag. Youturn, de basismethodiek voor alle Justitiële Jeugdinrichtingen in Nederland is met betrekking tot Portalis onvoldoende uitgewerkt en maakt niet of nauwelijks deel uit van de dagelijkse routine binnen de school. De vraag die in dit product wordt gesteld is: Hoe wordt binnen Portalis omgegaan met probleemgedrag en agressie en kan Positive Behavior Support bijdragen aan het realiseren van een gerichte aanpak om de veiligheid voor jongeren en onderwijsmedewerkers te doen toenemen?
Leerkrachten geven aan dat het omgaan met probleemgedrag deel uitmaakt van de pedagogische taak van de leerkracht in een Justitiële Jeugdinrichting. Indien een probleemsituatie zich voordoet wordt getracht probleemgedrag om te buigen om zodoende erger te voorkomen. De diversiteit in opvattingen, interpretaties en handelen, als gevolg van het ontbreken van een eenduidige aanpak leidt tot onduidelijkheid en onvoorspelbaarheid, met mogelijk handelingsverlegenheid in het ondersteunen van de jongere tot gevolg. Dergelijke situaties bieden een vruchtbare voedingsbodem voor verder probleemgedrag en agressie.
Het ontbreken van aansluiting van de basismethodiek op het onderwijs is van negatieve invloed is op de veiligheid. Het streven om binnen Portalis een kwaliteitsniveau te verwerven waarbij elke leerkracht in elke situatie, bij elke jongere, op elk moment en iedere plek in school de juiste ondersteuning kan bieden en probleemgedrag met mogelijk agressie en geweld kan voorkomen, vraagt om nieuwe inzichten om de onderwijsmedewerkers in het primaire proces te ondersteunen.
Positive Behavior Support en Youturn tonen gelijkenis qua oorsprong en doelen. Naast overeenkomsten in de theoretische uitgangspunten sluit PBS ook aan op een merendeel van de kernelementen van Youturn. Uit het onderzoek blijkt dat PBS mogelijkheden biedt om Youturn aan te vullen zonder het gedachtegoed geweld aan te doen, wat Portalis een preventieve, voorspelbare, positieve, veilige en betrokken leer- en werkomgeving kan opleveren.