Samenvatting

In dit onderzoek ben ik op zoek gegaan naar een antwoord op de vraag op welke manier ik het spreken in de doeltaal van mijn havo onderbouwleerlingen kan stimuleren. Ik zet daartoe een aantal middelen in en onderzoek vervolgens middels een schriftelijke enquête welke daarvan door de leerlingen als positief en behulpzaam ervaren zijn.

De interventies bestaan allereerst uit het uitsluitende doeltaalgebruik door de docent. Ik heb, om de leerlingen te motiveren uitgebreid aandacht besteed aan het doel van het gebruik van de voertaal in de les, zijnde het aanleren en oefenen van de verbale communicatie in de doeltaal. Ik heb de leerlingen van tevoren uitgelegd hun verbale uitingen in de doeltaal niet te corrigeren op taal- of uitspraakfouten. Ik heb veel aandacht besteed aan strategieën om in taal die men niet volledig beheerst een boodschap over te brengen. Ik heb veel spreekoefeningen verzonnen en praktisch elke les de leerlingen in tweetallen met wisselende samenstelling laten oefenen. De sfeer in de klas was dankzij deze interventies al snel losjes en ontspannen. Ter verdere ondersteuning, heb ik in het lokaal ‘spiekbrieven’ met chunks1 opgehangen en een aantal in de schoolomgeving bruikbare chunks aangeleerd.

Het onderzoek is uitgevoerd in een havoklas met 27 leerlingen. Voorafgaand aan de inzet van de middelen is een schriftelijke enquête afgenomen naar de beleving van de leerlingen bij het spreken van de doeltaal door henzelf en bij het gebruik van de doeltaal door de docent. Een maand na het begin van het experiment is dezelfde enquête opnieuw afgenomen, aangevuld met een vragenlijst waarbij geïnformeerd wordt welke interventies als behulpzaam ten opzichte van elkaar ervaren zijn.

Uit de enquêteresultaten blijkt, dat veruit de meeste leerlingen het spreken van de doeltaal door de docent als positief en behulpzaam ervaren hebben. De aangeleerde chunks en de regelmatige spreekopdrachten worden ook als behulpzaam gewaardeerd. Uit de enquêteresultaten kan geconcludeerd worden dat de houding ten opzichte van het zelf spreken bij deze leerlingen iets positiever is geworden. Vervolgonderzoek gedurende een langere periode; per ingezette interventie; bij een grotere groep en met gebruikmaking van een controlegroep zou hierover meer duidelijkheid kunnen verschaffen.