Samenvatting

Een veelvoorkomend symptoom van een depressie is insomnia, een slaapstoornis. In de case-study wordt onderzocht of deze problematiek binnen de psychomotorische therapie beïnvloed kan worden. De (mogelijke) behandeling vindt plaats in de vorm van een module.
De casus is een groep klinisch opgenomen patiënten met een depressie en een slaapprobleem. Een patiënt met een depressie voelt zich veelal leeg en somber. De patiënt ervaart vaak negatieve, disfunctionele gedachten die invloed hebben op de stemming. De gevoelens en gedachten dragen mogelijk bij aan een inactief leven: de patiënt heeft moeite met in actie komen. Het slaapprobleem kan een versterkende werking hebben op de problematiek van de patiënt. Door slecht slapen kan een patiënt zich gaan terugtrekken, waardoor de problematiek in stand wordt gehouden.
Voor het ontwikkelen van een module is nagegaan welke oorzaken een rol spelen in het ontstaan van de problematiek. Voorbeelden zijn: een verstoord slaap-waakritme, dagschommelingen, negatieve, disfunctionele gedachten en een inactieve levensstijl.
Om tot behandeling te komen, is gekozen om te interveniëren op een aantal gebieden. De behandeling richt zich op lichamelijke, emotionele en cognitieve aspecten van de problematiek. Om tot een samenhang te komen, wordt de problematiek gethematiseerd als: 'ontspannen'. Hier heeft een patiënt met een depressie en een slaapprobleem veel moeite mee. Om zoveel mogelijk tot ontspanning te komen is het voor de patiënt helpend om zijn of haar aandacht bewust te sturen, bijv.: op de ademhaling. De aandacht wordt gericht op het hier en nu, waardoor de patiënt mogelijk tot meer ontspanning komt.
Voor de problematiek van de patiënt is structuur en steun belangrijk. De structuur van de sessies wordt onder andere gekenmerkt door de volgende interventies: psycho-educatie en lichaamsgerichte oefeningen. Deze interventies dragen bij aan het verminderen van de oorzakelijkheden. Door psycho-educatie krijgt de patiënt inzicht in zijn of haar problematiek. In de lichaamsgerichte oefeningen staat het sturen van de aandacht en het contact maken met lichaamssignalen centraal. Deze interventie kan naast lichamelijke gevolgen, ook gevolgen hebben op het gevoelsleven en op de gedachten van de patiënt. Hierdoor kan gedragsverandering plaatsvinden: de patiënt kan mogelijk beter in slaap komen.
Zowel de psycho-educatie als de lichaamsgerichte oefeningen zijn handvaten voor de patiënt. De patiënt kan de transfer maken naar het dagelijks leven. Naarmate de patiënt vaker een lichaamsgerichte oefening toepast, zal deze meer 'eigen' gemaakt worden. Wanneer de patiënt moeilijk in slaap kan komen, kan de oefening helpend zijn om ontspannen in slaap te komen.
Op deze wijze is er een module te ontwikkelen voor de problematiek van de patiënt. Het grootste gedeelte van de module is nieuw opgezet. Voor de toekomst is het belangrijk om te kijken wat de effecten zijn van het aanbieden van de module. Het gaat er natuurlijk om dat de patiënt geholpen wordt.