Samenvatting

De aanleiding van Franziska Müller en Rachana Termorshuizen voor de keuze van dit onderzoek is de persoonlijke interesse in de integratie van beeldende therapie en MBT. Naar aanleiding van onze stage wilden wij ons allebei graag verder verdiepen in deze methode. Doordat er geen eenduidige methode beschreven staat over de toepassing van MBT en beeldende therapie hadden wij de indruk dat dit een gebied is waarin nog veel ontwikkeling mogelijk is. Het was onze wens een begin te maken met het in kaart brengen van de actuele ontwikkelingen op het gebied van MBT in de beeldend therapeutische praktijk.
Van hieruit zijn wij tot de centrale vraagstelling gekomen die als volgt luidt:
‘Wat zijn de actuele ontwikkelingen op het gebied van Mentalisation Based Treatment in de beeldend therapeutische beroepspraktijk in de geestelijke gezondheidszorg?’
Mentaliseration Based Treatment (MBT) gaat ervan uit dat de problemen van de cliënten in belangrijke mate voortkomen uit verstoringen in de capaciteit om te mentaliseren. Mentaliseren is het veelal onbewuste vermogen om in interactie met een ander uit te gaan van het feit dat de ander, net als jezelf, een innerlijke wereld heeft met gevoelens, gedachten en verlangens. Het vermogen om te mentaliseren is een typisch menselijke verworvenheid. Dit vermogen ontstaat tijdens de vroege ontwikkeling van het kind en krijgt vorm in de affectieve relatie met de verzorger (Verheugt-Pleiter et al., 2005) Een stagnatie in de ontwikkeling van het mentaliseren kan volgens Target et al. (2002) later leiden tot ernstige psychopathologie.
Beeldende therapie laat zich goed in het mentaliserend behandelkader implementeren, doordat het de impliciete beleving van de cliënt expliciet zichtbaar kan maken. Wat als aanleiding dient tot mentaliseren. Echter is er nog weinig onderzoek gedaan over de integratie van MBT en beeldende therapie, waardoor ook heel weinig vakliteratuur te vinden is.
Dit was de reden voor de keuze van een inventariserend onderzoek. Door het afnemen van interviews in de beeldend therapeutische praktijk wilden wij een overzicht creëren over de toepassing van MBT binnen beeldende therapie.
Uit de inventarisatie blijkt dat de methode zijn toepassing vindt in een brede range aan doelgroepen. De methodische toepassing van MBT laat overeenkomsten zien in de houding van de therapeut. Toch zijn er ook duidelijk verschillen wat betreft de therapeutische technieken en het gebruik van het beeldend medium.
Deze bevindingen verduidelijken de noodzaak voor verder onderzoek om de methode binnen beeldende therapie verder te profileren. Hierin zijn al actuele ontwikkelingen te zien op het gebeid van literatuur en recente onderzoeken.