Samenvatting

Nederland heeft een stikstofoverschot. Dit komt omdat ze boven de vastgestelde hoeveelheid Ammoniak (NH3) en Stikstofdioxide (NOx) van de National Emission Ceilings (NEC) uitkomt. Om dit te verminderen wil de overheid maatregelen treffen om meer depositie te verkrijgen. Dat wil zeggen dat er een reductie van ammoniak en stikstofdioxide moet plaatsvinden. Van de totale stikstofuitstoot van Nederland komt 59% uit ammoniak. Deze ammoniak komt vanuit de landbouw. Dit betekent dus dat meer dan de helft van de uitstoot van stikstof uit de Nederlandse landbouw komt en dan met name uit de veehouderij. De afname in ammoniakuitstoot die de landbouw de afgelopen 25 jaar heeft laten zien, is nog niet voldoende om onder de vastgestelde norm van NEC te komen. Uit eerder onderzoek blijkt dat de meeste ammoniakuitstoot van de landbouw plaats vindt bij de mestopslag en huisvesting van de dieren. Uit het Leading Edge Innovations (LEI) onderzoek blijkt, dat er tussen de melkveebedrijven duidelijke verschillen waarneembaar zijn. Zo vallen de bedrijven die in verhouding de minste ammoniak uitstoten per kilogram melk qua grootte onder het Nederlands gemiddelde. Deze kleinere bedrijven hebben minder melkkoeien dan gemiddeld, een hogere melkproductie per koe, minder jongvee en minder melkkoeien per hectare. In dat onderzoek hadden deze bedrijven echter een lager financieel saldo per ton melk. Dat wil zeggen dat het financieel gezien minder interessant was om te focussen op vermindering in ammoniakuitstoot. In de jaren na het LEI onderzoek in 2010, zijn er door verandering in wetgeving diverse aanpassingen doorgevoerd. Om te beoordelen of de resultaten nog steeds gelden na deze veranderingen, is in dit onderzoek gekeken naar de ammoniakuitstoot van melkveehouders in de Achterhoek. Aan de hand van de Kringloopwijzer is onderzocht of de ammoniakuitstoot invloed heeft op de technische cijfers van deze bedrijven.