Samenvatting

Om het lerarentekort in Vlaanderen aan te pakken, wordt steeds vaker ingezet op zijinstromers: volwassenen die na een eerdere loopbaan de overstap maken naar het onderwijs. Deze groep blijkt echter kwetsbaar: velen verlaten het beroep al binnen het eerste jaar. Dit praktijkgericht onderzoek verkent hoe kwaliteitsvolle aanvangsbegeleiding kan bijdragen aan het verminderen van uitval bij zijinstromers in het basisonderwijs. Via een meervoudige casestudie in vier basisscholen werden interviews afgenomen bij zijinstromers, aanvangsbegeleiders, mentoren en schoolleiders. Een praatplaat met helpende factoren vormde daarbij de leidraad voor analyse en gesprek. De resultaten tonen aan dat informeel leren binnen het team, een warm onthaal en begeleiding op maat cruciaal zijn. Teamteaching wordt wisselend ervaren, terwijl peercontact, afstemming met de lerarenopleiding en het gebruik van begeleidingsinstrumenten beperkt aanwezig zijn. Werkdruk, tijdsgebrek en rolonduidelijkheid vormen belemmeringen. Relationele ondersteuning, waardering van eerdere ervaring en een sterke schoolcultuur blijken doorslaggevend. Het onderzoek formuleert aanbevelingen voor scholen, opleidingen en beleid, met aandacht voor persoonlijke groei, werk-privébalans en structureel peerleren. Kwaliteitsvolle aanvangsbegeleiding vraagt maatwerk en verankering in de bredere schoolcontext.